Tevrat Zebur ve İncilde İsa Mesih ve Teslis
Eski Ahit’te Kutsal Üçlük ve Mesih
Hazırlayan:
Rev. İlhan Keskinöz
www.presbiteryen.org
presbiteryen@yahoo.com
- Tek Tanrı
I.1. Tek Tanrı
Hristiyan İnancı Tanrı’nın tek olduğu konusunda çok açıktır:
Heidelberg İlmihali 94. İlk emirde Rab ne talep ediyor?
…İçtenlikle yalnızca tek gerçek Tanrı’yı kabuletmeliyim. …
Belçika İnanç Açıklaması Bölüm-1…
–Tek Tanrı
Kalbimizle inanıyor
ve ağzımızla itiraf ediyoruz ki,
Tanrı diye çağırdığımız–
tek
ve basit [1]
bir ruhsal varlık vardır.
ebedi,
kavranılamayan,
gözle görülemeyen,
değişmeyen,
sınırsız,
her şeye gücü yeten;
tamamıyla bilge,
tamamıyla adil,
ve tamamıyla iyi,
ve her iyi şeyin
kendisinden taştığı kaynaktır.
I.2. Kendisini Kutsal Üçlük’te açıklayan Tanrı
Ancak inanç açıklamalarımızdan Kutsal Kitabın Tanrısının “üçlü bir Tanrı” olduğunu da öğreniyoruz:
Westminster Uzun İlmihal 9. Tanrısal özyapıda kaç kişi vardır?
Tanrısal özyapıda, Baba, Oğul ve Kutsal Ruh olmak üzere üç Kişi vardır; ve bu üçü, özde aynı, güç ve görkemde eşit tek bir gerçek ve ebedi Tanrı’dır; ancak kişisel özellikleriyle birbirlerinden farklılık gösterirler. [2]
“Tanrı insanı kendi suretinde yaratmıştır. Bu anlamlardan birisi bizim Tanrı gibi bir zeka sahibi olmamız, diğeri irademiz olması ve bir de duygularımız olmasıdır.
Bu bizde olan bu üç şeyde –zeka, irade ve duygularımız-bir çok teolog Kutsal Üçlüğün bir yansıması görürler.
Baba Tanrı iradeyi temsil eder; yaratır, seçer. Oğlunu gönderir.
Bizim irademiz aslında Mesih’in bu muhteşem iradesinin bir görüntüsüdür.
Mesih İsa Tanrı’nın düşüncesidir; zekasıdır, ‘Logos’udur. Logostan “Loji” kelimesi geliyor; yani mantık oradadır. Zihnimiz İsa Mesih’in bir yansımasıdır.”[i]
Duygularımız da Kutsal Ruh’un bir yansımasıdır.
Kutsal Ruh Tanrı kalplerimize sevgisini koyar. O, sevginin Ruhudur. [3]
Belçika İnanç Açıklaması –Tanrı’yı Bilmek Bölüm 2’de şu ifade yer alıyor:
… Tanrı Kendisini bizlere,
O’nun yüceliği
ve O’nda olanların kurtuluşu için
bu yaşamda tek ihtiyacımız olan,
kutsal ve ilahi Söz’ünde,
daha açık ve tam olarak bildirmiştir.
Böylece bu çalışmada Tanrı’nın Kutsal ve İlahi Sözü olan Kutsal Kitap’taki ayetlere bakarak Tanrı hakkındaki bilgilerimizi gözden geçireceğiz.
Ayrıca İLAVE BÖLÜM-1’e bakınız.
II.Eski Ahit’te Kutsal Üçlük
II.1. I.Petrus 1:10-12.
[a] 10 Size bağışlanacak lütuftan söz etmiş olan peygamberler, bu kurtuluşla ilgili dikkatli incelemeler ve araştırmalar yaptılar.
[b] 11 İçlerinde olan Mesih’in Ruhu, Mesih’in çekeceği acılara ve bu acıların ardından gelecek yüceliklere tanıklık ettiğinde, Ruh’un hangi zamanı ya da nasıl bir dönemi belirttiğini araştırdılar.
12 Şimdi size de bildirilen gerçeklerle kendilerine değil, size hizmet ettikleri onlara açıkça gösterildi. Bu gerçekler, gökten gönderilmiş olan Kutsal Ruh’un gücüyle size Müjde’yi iletenler tarafından bildirildi. Melekler bu gerçekleri yakından görmeye büyük özlem duyarlar.
[a] İsa Mesih’ten önceki Kutsal Kitap Yazarları bir Mesih beklentisi içinde olarak Kutsal Yazılara baktılar; Kutsal Yazılarda Mesih ve O’nun getireceği kurtuluş üzerine bildiriler gördüler;
[b]İsa Mesih’ten önceki Kutsal Yazılar Mesih’in Ruhunun tanıklığına dayalıdır; bu yüzden de Mesih alçalarak yeryüzüne gelmeden önce Kutsal Yazılar aracılığı ile Tanrı halkını hazırlamak; lütuf ile kurtuluşun ne denli paha biçilemez bir şey olduğunu anlamaları için kendisinin çekeceği elemlere işaret etmiştir.
Böylece Kutsal Yazılar da Tanrı’yı “Üçlübir Tanrı” olarak görmek; ve Kutsal Yazılarda Mesih İsa’nın Tanrılığını görmek için yeterli bilgimiz vardır.
II.2. Tekvin Kitabına Bakış
Kutsal Kitap’ın en başına bakalım; daha Mesih İsa yokken; daha peygamberler yokken, yaratılışın en başaında Tanrı kendisini nasıl açıklıyor?
“ELOHİM” çoğul bir kelimedir:
26 Tanrı, “İnsanı kendi suretimizde, kendimize benzer yaratalım” dedi, “Denizdeki balıklara, gökteki kuşlara, evcil hayvanlara, sürüngenlere, yeryüzünün tümüne egemen olsun.”
22 Sonra şöyle dedi: “Adem iyiyle kötüyü bilmekle bizlerden biri gibi oldu. Şimdi yaşam ağacına uzanıp meyve almasına, yiyip ölümsüz olmasına izin verilmemeli.” [4]
Benzer bir şekilde çoğul bir ifadeyi İşaya kitabında da görmekteyiz.
II.2.a. Tekvin Kitabını Destekleyen Diğer Ayetler
İşaya 6:8
8 Sonra Rab’bin sesini işittim: “Kimi göndereyim? Bizim için kim gidecek?” diyordu. “Ben! Beni gönder” dedim.
Oğul Tanrı’yı ‘Yahveh’in Sözü’ içinde görüyoruz (Tekvin 1:3):
6 Gökler RAB’bin sözüyle,
Gök cisimleri ağzından çıkan solukla yaratıldı.
9 Çünkü O söyleyince, her şey var oldu;
O buyurunca, her şey belirdi.
Mezmur 33 burada Tekvin 1:1-3 ayetlerinin şiirsel bir ifadesini yansıtmaktadır:
Tanrı (Baba);
Söz (Oğul –Mesih);
Soluk (Kutsal Ruh).
18 Sözünü gönderir, eritir onları [5]
(Buyruk verir, eritir buzları,
Rüzgarını estirir, sular akmaya başlar).
8 Şimşek, dolu, kar, bulutlar,
O’nun buyruğuna uyan fırtınalar,
11 RAB ordusunun başında gürlüyor.
Sayısızdır O’nun orduları
Ve buyruğuna uyan güçlüdür.
RAB’bin o büyük günü ne korkunçtur!
O güne kim dayanabilir?
II.2.b. Tanrı’nın Üç Defa Kullanılan İsmi ‘Kutsal Üçlük’ hakkında ayrı bir resimdir:
19 Ya Rab, dinle! Ya Rab, bağışla! İşit ve davran, ya Rab! Ey Tanrım, adının hatırı için gecikme! Çünkü kent ve halk senindir.”
Zekerya 1:3
3 Bu nedenle halka de ki, Her Şeye Egemen RAB böyle diyor: ‘Her Şeye Egemen RAB, bana dönün,’ diyor; “ben de size dönerim” diyor Her Şeye Egemen RAB. [6]
İşaya 6:3
3 Birbirlerine şöyle sesleniyorlardı:
“Her Şeye Egemen RAB
Kutsal, kutsal, kutsaldır.
Yüceliği bütün dünyayı dolduruyor.”
İşaya 33:22
22 Çünkü yargıcımız RAB‘dir;
Yasamızı koyan RAB‘dir,
Kralımız RAB‘dir, bizi O kurtaracak.
II.2.c. Kahinlerin Üçlü Bereketlemesi ‘Kutsal Üçlük’ hakkında ayrı bir resimdir:
Sayılar 6:24-26
22 RAB Musa’ya şöyle dedi:
23 “Harun’la oğullarına de ki: ‘İsrail halkını şöyle kutsayacaksınız. Onlara diyeceksiniz ki:
24 RAB sizi kutsasın
Ve korusun;
25 RAB aydın yüzünü size göstersin
Ve size lütfetsin;
26 RAB yüzünü size çevirsin
Ve size esenlik versin.’
27 “Böylece kâhinler İsrail halkını adımı anarak kutsayacaklar. Ben de onları kutsayacağım.”
Bu bereketleme ile II.Korintliler 13:14 ayeti arasında bir paralellik vardır. Ve II.Korintliler Mektunbu açık olarak Üçlü Birlik hakkında konuşmaktadır:
Rab İsa Mesih‘in lütfu, Tanrı‘nın sevgisi ve Kutsal Ruh‘un paydaşlığı hepinizle birlikte olsun.
II.3. Bazen Yahveh’nin Sözü ‘Hikmet’ ya da ‘Bilgelik’ olarak kişileştirilmiştir:
Kutsal Kitap’ın Tanrısı aynı zamanda kişisel bir Tanrı’dır; bunu iyi görmemiz gerekir:
23 Onun yolunu Tanrı anlar,
Yerini bilen O’dur.
24 Çünkü O yeryüzünün uçlarına kadar bakar,
Göklerin altındaki her şeyi görür.
25 Rüzgara güç verdiği,
Suları ölçtüğü,
26 Yağmura kural koyduğu,
Yıldırıma yol açtığı zaman,
27 Bilgeliği görüp değerini biçti,
Onu onaylayıp araştırdı.
Süleyman’ın Özdeyişler 8:12-31
23 Dünya var olmadan önce,
Ta başlangıçta, öncesizlikten önce yerimi aldım. [7]
29 Sular buyruğundan öte geçmesinler diye
Denize sınır çizdiğinde,
Dünyanın temellerini pekiştirdiğinde,
30 Baş mimar olarak O’nun yanındaydım.
Gün be gün sevinçle dolup taştım,
Huzurunda hep coştum.
31 O’nun dünyası mutluluğum,
İnsanları sevincimdi.
Süleyman’ın Özdeyişler 3:19
19 RAB dünyanın temelini bilgelikle attı,
Gökleri akıllıca yerleştirdi.
12 Gücüyle yeryüzünü yaratan,
Bilgeliğiyle dünyayı kuran,
Aklıyla gökleri yayan RAB’dir.
15 “Gücüyle yeryüzünü yaratan,
Bilgeliğiyle dünyayı kuran,
Aklıyla gökleri yayan RAB’dir.
II.4. Tanrı her şeyi “Söz’ü” aracılığıyla yarattı; fakat aynı zaman her şeyi Ruhuyla (Kutsal Ruh) yarattı:
30 Ruhun’u gönderince var olurlar,
Yeryüzüne yeni yaşam verirsin.
7 Nereye gidebilirim senin Ruhun’dan,
Nereye kaçabilirim huzurundan?
13 Gökler O’nun soluğuyla açılır,
3 İçimde yaşam belirtisi olduğu sürece,
Tanrı’nın soluğu burnumda olduğu sürece,
8 Oysa insana ruh,
Her Şeye Gücü Yeten’in soluğu akıl verir.
4 Beni Tanrı’nın Ruhu yarattı,
Her Şeye Gücü Yeten’in soluğu yaşam veriyor bana.
İşaya 40:7, 13
7 RAB’bin soluğu esince üzerlerine,
Ot kurur, çiçek solar.
Gerçekten de halk ot gibidir.
13 RAB’bin düşüncesine kim akıl erdirebildi?
O’na öğüt verip öğretebilen var mı?
İşaya 59:19
19 Böylece batıdan doğuya kadar insanlar
RAB’bin adından ve yüceliğinden korkacak.
Çünkü düşman azgın bir ırmak gibi geldiğinde,
RAB’bin Ruhu onu kaçırtacak.
Tanrı her şey Sözüyle var etti –sözünü gönderdi; yarattı-
Tanrı yine her şeyi Ruhuyla koruyup destekliyor.
II.5. Tanrı’nın Sözü (Mesih Kişisi) halkı kurtardı:
Memzur 107:20
20 Sözünü gönderip iyileştirdi onları,
Kurtardı ölüm çukurundan.
II.5.a. Kurtuluşun çok defa ‘Yahveh’nin Meleği’ aracılığıyla geldiğini görürüz:
Ancak her “melek” gördüğümüz yer Mesih anlamına gelmez.
“Oğul Tanrı” hakkında en açık yerlerde “Tanrı ve Melek” aynı kişi olarak karşımıza çıkar:
7 RAB’bin meleği Hacer’i çölde bir pınarın, Şur yolundaki pınarın başında buldu.
13 Hacer, “Gerçekten beni gören Tanrı’yı gördüm mü?” diyerek kendisiyle konuşan RAB’be “El-Roi” adını verdi.
17 Tanrı oğlanın sesini duydu. Tanrı’nın meleği göklerden Hacer’e, “Nen var, Hacer?” diye seslendi, “Korkma! Çünkü Tanrı çocuğun sesini duydu.
18 Kalk, oğlunu kaldır, elini tut. Onu büyük bir ulus yapacağım.”
19 Sonra Tanrı Hacer’in gözlerini açtı ve Hacer bir kuyu gördü. Gidip tulumunu doldurdu, oğluna içirdi.
Tekvin 18:1-33; 19:1-28
18: İbrahim günün sıcak saatlerinde Mamre meşeliğindeki çadırının önünde otururken, RAB kendisine göründü.
2 İbrahim karşısında üç adamın durduğunu gördü. Onları görür görmez karşılamaya koştu. Yere kapanarak birine,
3 “Ey efendim, eğer gözünde lütuf bulduysam, lütfen kulunun yanından ayrılma” dedi,
18: 10 RAB, “Gelecek yıl bu zaman kesinlikle yanına döneceğim” dedi, “O zaman karın Sara’nın bir oğlu olacak.” Sara RAB’bin arkasında, çadırın girişinde durmuş, dinliyordu.
18:16 Adamlar oradan ayrılırken Sodom’a doğru baktılar. İbrahim de onları yolcu etmek için yanlarında yürüyordu.
17 RAB, “Yapacağım şeyi İbrahim’den mi gizleyeceğim?” dedi,
(Burada “Üç Kişide Görünen Bir Tanrı; Üç Kişide Konuşan Bir Tanrı” çok nettir)
18:22 Adamlar oradan ayrılıp Sodom’a doğru gittiler. Ama İbrahim RAB’bin huzurunda kaldı
(Burada “Tanrı ve İki Melek; Tanrı ve Kutsal Üçlüğü simgeleyen İki Melek” fikri çok nettir)
II.5.b. Tekvin 19
Tekvin 19:1-16 ayetlerinde İki Meleğin Konuşmasına Tanık Oluyoruz.
Tekvin 19:17 ayetinde ise bu iki Melek tek kişi gibi konuşuyor.
İki Adam ya da İki Melek Lut’a kenti yok edeceklerini söylüyor; Lut İki Meleğin sözünü çocuklarına aktarırken “RAB’bin yapacağı bir iş” olarak anlatıyor:
19: 12 İçerdeki iki adam Lut’a, “Senin burada başka kimin var?” diye sordular, “Oğullarını, kızlarını, damatlarını, kentte sana ait kim varsa hepsini dışarı çıkar.
13 Çünkü biz burayı yok edeceğiz. RAB bu halk hakkında birçok kötü suçlama duydu. Kenti yok etmek için bizi gönderdi.”
14 Lut dışarı çıktı ve kızlarıyla evlenecek olan adamlara, “Hemen buradan uzaklaşın!” dedi, “Çünkü RAB bu kenti yok etmek üzere.” Ne var ki damat adayları onun şaka yaptığını sandılar.
İki Adam ya da İki Melek Lut’a kenti yok edeceklerini söylediklerine rağmen kenti yıkan kişiliğin “RAB” olduğunu görüyoruz; yani Tanrı ve İki Melek –Tanrı ve O’nun Üçlüğünü simgeleyen İki Kişi:
19: 24 RAB Sodom’la Gomora’nın üzerine gökten ateşli kükürt yağdırdı.
İlave Çalışma İçin:
–Tekvin 22:11-19; 24:7, 40; 28:13-17; 31:11-13; 32:24-30; 48:15, 16
-Hoşea 12:4
-Çıkış 3:2-4:17; 13:21; 14:19; 23:2-23; 32:34; 33:2-3
-Sayılar 20:16
– Zekerya 1:8-12; 3:1-10
II.6. Kişisel Tanrı: Tanrı ve Baba kavramı “Göklerdeki Babamız” ifadesine ve “Kurtaran Tanrı” fikrine doğru:
Bu ayetlerde ise “Tanrı ve Baba” kavramları yanında “Tanrı ve Kurtarıcı (Mesih); halkı için acı çeken Tanrı (Mesih); Tanrı ve Melek” kavramları iç içedir.
İşaya 63:8-9
8 RAB dedi ki: “Onlar kuşkusuz benim halkım,
Beni aldatmayacak çocuklardır.”
Böylece onların Kurtarıcısı oldu.
9 Sıkıntı çektiklerinde O da sıkıntı çekti.
Huzurundan çıkan melek onları kurtardı.
Sevgisi ve merhametinden ötürü onları kurtardı,
Geçmişte onları sürekli yüklenip taşıdı.
Ayrıca İLAVE BÖLÜM-2’ye bakınız.
II.7. Eski Ahit’te Tanrı içinde birden daha kişi görüyoruz:
Tanrı bazı işleri yaparken farklı kişiliklerini göstermektedir; fakat bu kişiler güç, yetki, kurtarış ve bereketleme açısından aynı övgüyü almaktadır:
23 “Yine de insana doğruyu bildirmek için
Yanında bir melek, bin melekten biri
Arabulucu olarak bulunursa,
24 Ona lütfeder de,
‘Onu çukura inmekten kurtar,
Ben fidyeyi buldum’ derse,
Arabulucu melek ifadesi ile Eski Ahitte “Melek” kişiliği ile açıklanan Mesih ve O’nun Tanrı halkı için olan ARACILIK konumu aklımıza gelmektedir.
Ayrıca İLAVE BÖLÜM:3-4’e bakınız
Bölüm 26 –Mesih’in Aracılığı
Tek ve biricik Aracımız ve Yakarışçımız
Adil olan İsa Mesih olmadıkça,
kimsenin Tanrı’ya gelemeyeceğine inanırız.62
Bu sebepten bizler insan olarak İlahi Yüceliğe girelim diye
Tanrısal ve insani doğa birlikte birleşerek
O insan oldu.
Aksi takdirde bizler [İlahi Yüceliğe] giremeyecektik.
Baba’nın kendisi ve biz arasında atamış olduğu
Fakat bu Aracı
bizleri yüceliği ile korkutmasın,
öyle ki, bizler kendi düşüncemize göre
başka birini aramayalım.
Çünkü ne cennetteki ne de dünyadaki varlıklar arasında
bizleri İsa Mesih’ten daha fazla
seven herhangi biri yoktur.
Kendisi, “Tanrı özüne sahip olduğu halde,”
buna rağmen “yüceliğinden soyunarak”
bizler için “bir insan” ve “bir hizmetçi” özünü aldı63
ve kendisini “her yönden kardeşlerine”64 benzetti.
Başka bir aracı bulmak zorunda olduğumuzu farz edelim.
Bizler “Tanrı’nın düşmanlarıyken” 65 bizim için
canını verenden daha çok kim bizi sevebilir ki?
Saygın ve güçlü bir aracı bulmak zorunda olduğumuzu farz edelim.
“Baba’nın sağında”66
oturandan daha fazla kimin saygınlığı ve gücü var ki?
ve “gökte ve yeryüzünde”67
kendisinde tüm güç olandan başka kim var?
Tanrı’nın biricik Oğlu’ndan başka
sözü daha çok dinlenecek kim olabilir ki?
Buna göre katıksız bir inançsızlığın uygulamaları
azizleri onurlandırması gerekirken
tersine onlara onursuzluk getirmiştir.
Bunlar azizlerin asla yapmadıkları ve talep etmedikleri şeylerdi
görevini yerine getiren azizlerin
yazılarında görüldüğü gibi
onlar böyle bir uygulamayı sürekli olarak reddettiler.
Yalvarmaya layık olmadığımızı
söylememeliyiz–
meselemiz dualarımızı kendi saygınlığımıza
dayandırarak sunma meselesi değil,
iman aracılığı ile
bizlerin doğruluğu olan
Mesih İsa’nın
sadece saygınlığına ve mükemmelliğine
dayanarak dualarımızı sunma meselesidir.
Bu aptalca korkuyu–
yani inançsızlığı–
atmamızı haklı sebeplerden dolayı isteyen elçi
İsa Mesih’in, “her yönden kardeşlerine benzemesi”gerektiğini
bize söylüyor,
öyle ki, Tanrı’ya olan hizmetinde
merhametli ve sadık başkâhin olup
halkının günahlarını paklayabilsin68
Çünkü kendisi acı çekerek
sınandığına göre,
sınananlara
yardım edebilir.69
Daha da ötesi,
bizleri Tanrı’ya yaklaşma konusunda
teşvik etmek için
elçi böyle diyor:
“Gökleri aşmış olan büyük başkâhinimiz
Tanrı’nın Oğlu İsa varken,
açıkça benimsediğimiz inanca sımsıkı sarılalım.
Çünkü zayıflıklarımızda bize yakınlık duyamayan değil,
tersine, her alanda
bizim gibi sınanmış,
yine de günah işlememiş
bir başkâhinimiz vardır.
Bu nedenle
merhamete ermek
ve gerektiğinde bize yardım edecek lütfa kavuşmak için
Tanrı’nın lütuf tahtına
cesaretle yaklaşalım”70
Aynı elçi şöyle söylüyor:
“İsa’nın, kendi kanı sayesinde
kutsal yere girmeye özgürlüğümüz vardır.
İmanın
verdiği tam güvenceyle,
gidelim”71
Aynı şekilde,
“Mesih’in kâhinliği sonsuzdur.
Bu nedenle
O’nun aracılığıyla Tanrı’ya yaklaşanları
tamamen kurtarabilir,
çünkü onlara aracılık etmek için hep yaşamaktadır”72
Daha fazla neye ihtiyacımız var?
İsa Mesih’in kendisi beyan ediyor:
“Yol, gerçek ve yaşam ben’im;
Benim aracılığım olmadan
Baba’ya kimse gelemez.”73
Niçin bir başka
aracı arayalım?
Oğlu’nu bize Aracımız olarak vermek
Tanrı’yı hoşnut ettiğine göre
bir başkası için O’nu terk etmeyelim–
ki, o başkasını arasak da asla bulamayız.
Çünkü Tanrı, Oğlu’nu bize verdiğinde
günahlı olduğumuzu iyi biliyordu.
Bundan dolayı,
bizlere Rab’bin Duasında öğrettiği gibi,
Mesih’in buyruğuna itaat ederek,
tek Aracımız olan
Mesih aracılığında
O’nun adıyla
Baba’dan isteyeceğimiz her şeyi
alacağımızdan emin olarak
Göklerdeki Babamızı çağırırız
62 I.Yuhanna 2:1; 63 Filipililer. 2:6-8;
64 İbraniler 2:17; 65 Romalılar 5:10
66 Romalılar 8:34; İbraniler 1:3
67 Matta 28:18; 68 İbraniler 2:17;
69 İbraniler 2:18; 70 İbraniler 4:14-16
71 İbraniler 10:19, 22; 72 İbraniler 7:24-25
73 Yuhanna 14:6
7 RAB’bin meleği O’ndan korkanların çevresine ordugah kurar,
Kurtarır onları.
1 Ya RAB, benimle uğraşanlarla sen uğraş,
Benimle savaşanlarla sen savaş!
5 Rüzgarın sürüklediği saman çöpüne dönsünler,
RAB’bin meleği artlarına düşsün!
Süleyman’ın Meselleri 30:4 (8:22)
4 Kim göklere çıkıp indi?
Kim yeli avuçlarında topladı?
Suları giysisiyle sarıp sarmalayan kim?
Kim belirledi dünyanın sınırlarını?
Adı nedir, oğlunun adı nedir, biliyorsan söyle!
İşaya 9
6 Çünkü bize bir çocuk doğacak,
Bize bir oğul verilecek.
Yönetim onun omuzlarında olacak.
Onun adı Harika Öğütçü, Güçlü Tanrı,
Ebedi Baba, Esenlik Önderi olacak.
7 Davut’un tahtı ve ülkesi üzerinde egemenlik sürecek.
Egemenliğinin ve esenliğinin büyümesi son bulmayacak.
Egemenliğini adaletle, doğrulukla kuracak
Ve sonsuza dek sürdürecek.
Her Şeye Egemen RAB‘bin gayreti bunu sağlayacak.
İlave Çalışma İçin:
-Hoşea 12:6
-Zekerya 1:8-14; 12:8
II.8. Tanrı’nın Eski Ahit’teki İsmi
[ii] SHADDAY, EL SHADDAY: İbranicede “shadad”kelimesi güçlü anlamındadır. “EL SHADDAY” gökte ve yerde güçlü olan Tanrı’yı ifade etmek için kullanılmaktadır. Bazı dilbilimciler “shad” kelimesinin ‘efendim’ anlamında olduğunu düşünmektedir. “ELOHİM” tüm yaratılışın ve doğanın sahibi ve korkulacak olan Tanrı’yı vurgularken; SHADDAY bereket ve esenliğin kaynağı olan ve insanla ilişki içinde olan ve gücünü kendi halkı için kullananTanrı’yı vurgulamaktadır. Çıkış 6:3 ayeti bu kelimeyi Her Şeye Gücü Yeten Tanrı [8] olarak tercüme etmiştir. II.Korintliler 6:18 ayeti bu kelimenin Grekçe karşılığı olan “PANTOKRATOR” kelimesini kullanmaktadır.
Ancak Eski Ahit’te Tanrı için kullanılan “PANTOKRATOR” kelimesi Yeni Ahit’te İsa Mesih için kullanılır:
Vahiy 1:8 Şimdi Var Olan, Önceden Var Olan ve Gelecek Olan Evrensel Egemen [9]
Böylece ‘El’ ve ‘Şadday’ kelimelerinde iki fikir birleşiyor; bir tarafta güç ve korku; diğer tarafta bereketleme ve teselli… Güçlü tarafta Tanrı her şey üstünde ve her güçten daha üstündür; aynı zamanda Tanrı kendi halkını bereketliyor ve her durumda teselli ediyor. [10] Latince olarak bu kelime ‘omnipotens’ (yani ‘tüm güçlü’); Grekçe olarak genellikle [pantokrator] (yani ‘her şey için yargıç’) anlamındadır. Genellikle Türkçeye ‘Her Şeye Gücü Yeten’şeklinde çevrilmiştir. Ancak bu kelime Tanrı’nın büyük gücünü kendi halkı için kullandığını vurguluyor. Bu ad Tanrı’nın düşmanlarını korkuturken O’na güvenen kişiye teselli verip kurtarış getiriyor.
‘Şadday’ adının tek başına kullanıldığı yerler:
Tekvin 49:25; Sayılar 24:4, 16; Rut 1:20; Eyüp 5:17; 6:4, 14; 8:3, 5; 11:7; 13:3; 15:25; 21:15, 20; 22:17, 23, 25, 26; 27:10, 11; 29:5; 31:2, 35; 32:8; 33:4; 37:23; 40:2; Mezmur 68:14; 91:1; Hezekiel 1:24
‘El Şadday’ adı ‘Şadday’ın anlamına benziyor:
Tekvin 17:1; 28:3; 35:11; 43:14; 48:3; Çıkış 6:3; Hezekiel 10:5
II.9. Eski Ahit içindeki kişiliklerin gelecek olan Mesih’in üstünlüğü ve yüceliğine dair verdikleri işaret:
II.9.1-) Yunus (Matta 12:39-41; 16:4, Luka 11:29-30, 32)
İsa Mesih vaaz ederken kendisini tipleyen Yunus örneğine dikkatimizi çekiyor. Yunus tipi, Mesih hakkındaki en açık tiplemedir. Yunus üç gün üç gece balığın içinde kaldı. [11]O’nun balığın ağzından çıkması ile ölümden diriliş işaretini görmekteyiz. Bundan sonra Yunus Nineve’ye giderek halka vaaz ediyor. Yunus’un vaazının Tanrı’dan olduğu ve Yunus’un Tanrı’dan gelen bir peygamber olduğunun işareti ise onda geçekleşen böyle bir kurtuluş olayı olmuştu. Bu da Yunus’un vaazına halkın inanmasını sağlamıştı. Nineve halkı ölümde dirilmiş olarak gördükleri peygamberin vaazından dolayı günahlarından tövbe ettiler. İsa Mesih kendisini Yunus ile karşılaştırıyor. Neden? Çünkü Mesih de dünyanın midesinde aynı şekilde kalacaktır. Böylece eğer Yunus’un vaazını dinlemeyenler bir gazap vardı ise, Mesih’in vaazını dinlemeyen kimselere daha büyük bir yargı olacaktır (Matta 12:41).
İsa Mesih ve Yunus iki konuda paralellik gösteriyor:
1-) benzer sürede ölümde kalmak ve kurtuluş beklenmeyen bir olaydan benzer şekilde diri olarak çıkmak.
2-) Hem Yunus hem Mesih tövbe vaazı vermiştir.
Bu iki olayda Tanrı’nın çalışma prensibi açıkça görülüyor. Tanrı tövbeyi vaaz etsinler diye haberciler gönderiyor ve onların sözlerini mucizelerle onaylıyor. Tanrı, Yunus’u Nineve’ye, Mesih’i ise İsrail’e gönderdi. Mesih, Yunus’tan bahsederek Tanrı’nın aynı kurtarış çizgisinde devam eden biri olduğunu vurguluyor ve “Yunus’dan daha büyük Olan burada” diyerek kendisini bütün tarih boyunca Tanrı’dan gelen haberciler arasında en büyük Olan biri olarak gösteriyor. Yunus ‘ölümden dirilen biri gibi’ iken, İsa Mesih ise gerçekten ölen ama dirilen biridir. Böylece Tanrı’nın Mesih’te sergilediği bu büyük kurtuluş Mesih’in tövbe çağrısının büyüklüğü tasdik etmektedir. Eğer Nineve halkı Yunus’un vaazından dolayı tövbe ettiyse, İsrail de Mesih’in Müjdesine iman edip tövbe etmelidir.
Diğer yandan Mesih ve Yunus arasında zıtlık vardır. Yunus niçin balığın karnına girdi? Tanrı’nın çağrısından kaçtı ve bu yüzden isyan etmiş oldu. Onun balığın karnına gitmesi bir yargı işaretiydi. Yunus balıktan kurtulunca Nineve hizmeti çok başarılı oldu, böylece halk tövbe etti ve binlerce kişi inandı. Mesih mükemmel bir itaat hayatı sergilemiş olduğundan ölümü ve gömülmeyi hak etmemişti. Mesih’in bütün hizmetinin sonucunda dirilişten sonra yüz yirmi kişilik bir küçük bakiye kalmıştı (Elçilerin İşleri 1:15).
II.9.2-) Süleyman (Matta 12:42, Luka 11:31)
Yunus’un Nineve halkı ile konuşması örneğini aklımızda tutarsak –Tanrı’dan gelen biri uluslara konuşuyor. Süleyman tiplemesine baktığımız zaman da aynı şeyi görüyoruz –Süleyman, Şeba Kraliçesi ile konuşuyor. Burada iki ders vardır: (1) Uluslar Tanrı’nın gönderdiği habercileri dinliyor. Öyleyse Mesih’i dinlemeyen İsrail için bu utanılacak bir şeydir –Tanrı’nın mesajına uluslar inanıyor ama Tanrı halkı yüz çeviriyor. (2) Süleyman’a dinlemek için yabancı bir kraliçe gelmişti. İsrail’e ise bir Süleyman’dan daha önemli biri geliyor –Mesih İsa. Böylece Mesih “Bakın, Süleyman’dan daha üstün olan buradadır” demektedir.
Açıkça görülüyor ki, Mesih ile Süleyman arasında bir paralellik var. Süleyman, Davut oğlu olarak hikmet ile ünlüydü. Fakat İsa Mesih, Davut oğlundan daha büyüktür ve en hikmetli olarak öğreten biridir. Süleyman ve Mesih örneğinde Tanrı’dan gönderilmiş hem kral hem de hikmetli öğretmen olarak uluslarla ve İsrail’e konuşan haberci paralelliği görmekteyiz. [12]
II.9.3-) Davut (Matta 12:3-4, Markos 2:25-26, Luka 6:3-4)
Mesih’in öğrencilerine ‘Şabat gününü tutmak’ konusunda bir saldırı geldiğinde İsa Mesih onlara kendisini tipleyen Davut’u göstermeyi tercih etti –Davut bir Kral olarak yetkisini kullanıp kendi askerleri acıktığında tapınaktaki ekmekten yemelerine izin vermişti. Davut o dönemde kendi otoritesini kullanarak bir karar vermişti –ancak İsa da kendi otoritesinin büyüklüğünün Sebt Günü Üzerinde olduğunu söyledi (Markos 2:28). Böylece İsa kendisinin tapınaktan daha önemli olduğunu vurgulayarak (Matta 12:6) “Davut’tan daha üstün olan buradadır” demek istiyor. Davut kendi yetkisi ile yasayı yeniden yorumladı. Mesih’ ise Yasa’yı veren ve tamamlayan olaraktan yasa üzerinde daha büyük yetkiye sahiptir. Mesih’in döneminde Yahudiler O’nu Davut Oğlu olarak bir Kral gibi görmek istediler. İsa Mesih ise Davut Oğlu unvanını kabul ederek krallığının yetkisinin ruhsal ve Davut’un dünyasal yetkilerinden daha büyük olduğu vurguladı.
II.9.4-) Elişa (Matta 14:15-21, Markos 6:35-43, Luka 9:12-17)
Elişa, Mesih’i tipleyen bir peygamberdir. Kendisi yirmi ekmekle yüz kişiyi doyurmuştur (II.Krallar 4:42-44). Mesih’in binlerce kişiyi doyurması örneğine baktığımızda iki mucizenin aynı doğası olduğunu görüyoruz –fakat İsa Mesih’in mucizesi daha büyük. Mesih bilinçli olarak Elişa’nın bu mucizesini daha büyük bir çapta tekrarlamak istedi. [13] Elişa büyük bir peygamberdi. [14] Böylece Mesih daha büyük bir olduğunu göstermiş oldu.
Elişa, İlyas’tan iki kat Kutsal Ruh almıştı (II.Krallar 2:9-12), Mesih ise Kutsal Ruh ile ölçüsüz oranda mesh edilmişti (Yuhanna 3:34). Öyleyse Mesih, Eski Ahit’teki bazı tiplemeleri hatırlatarak Yunus gibi, Elişa gibi peygamberlerin bir devamı olduğunu, ama onlardan daha üstün biri olarak, peygamberlikleri kendisinde toplayan ve kendisinde tamamlayan biri olduğu göstermiştir.
II.9.5-) Yunus 1:17
Bu arada RAB Yunus’u yutacak büyük bir balık sağladı. Yunus üç gün üç gece bu balığın karnında kaldı.
Mesih, Yunus’un kendisi hakkında bir “tip” olduğunu göstermiştir:
Matta 12:40 Yunus, nasıl üç gün üç gece o koca balığın karnında kaldıysa, İnsanoğlu da üç gün üç gece yerin bağrında kalacak.
Bu yazılanların Mesih’te gerçekleştiğini görmekteyiz. Luka 11. bölümde Mesih kendisini ispat etmesini isteyen halka Yunus örneğine bakmalarını istemiştir. Yani Mesih’e iman etmek için Yunus’a bakmak yeterlidir (Luka 11:29-30, Matta 12:39-40; 16:4). Bu yüzden de Mesih, Yunus’un balığın karnından tekrar diri olarak çıkma tecrübesinin kendisinin dirilişine işaret ettiğini söylemiştir.
II.9.6-) Hoşeya 6:2
İki gün sonra bizi diriltecek,
Üçüncü gün ayağa kaldıracak,
Huzurunda yaşayalım diye.
Bu ayette İsrail’in tövbe ederek Tanrı’ya dönmek istediğini görmekteyiz. Bu ayetler aynı zamanda İsrail’in ümidini de açıklıyor: ceza yerine yeni ve iyi bir ödül, lütufkar bir ödül… Ancak bundan sonraki ayetlerde İsrail’in sabah sisine benzeyen sevgisinden dolayı yaptığı tövbeyi unutup tekrar günah işlediklerini görmekteyiz. Bu ayetler Mesih’in ölüp dirilmesini anlattığı ifadelere en yakın olan sözleri içermektedir.
Böylece Yunus’tan “üç gün üç gece” ve Hoşeya’dan “üçüncü gün” ifadelerini birlikte düşündüğümüzde bir tip olarak Mesih’e dair kehanet olduklarını görmekteyiz.
İsrail’in çölde denenmesi örneği ve Mesih’in çölde denenmesi arasındaki paralelliği hatırladığımızda, bu ayetlerde de İsrail halkı ile ilgili şeyleri Mesih’in kendisi için kullandığını görmekteyiz. İsrail halkı kısa zamanda Tanrı’nın kendilerini yenileyeceğini beklemişti. İsa Mesih de aynı şekil olarak İsrail’in yerine kendisi kısa zamanda [üç günde] diriliyor. Böylece İsrail’in Mesih için bir tip olduğunu görmekteyiz. Böylece İsrail bir ulus olarak beklediği tamamlanmayı, yenilenmeyi Mesih’te ve O’nun dirilişinde bulacaktır. O zaman şunu söyleyebiliriz: Mesih gerçek İsrail’dir, Mesih yeni İsrail’dir.
İsrail çöldeki denenmede düştü, ancak Mesih denenmelere galip geldi. Hoşeya 6:1-3 ayetlerinde tövbesini gördüğümüz İsrail’in kısa zamanda bunu unuttuğundan dolayı 4. ayetten itibaren tövbelerinde bir meyve olmayan İsrail’in beklediği yenilenmeyi bulamadığını görmekteyiz. Tövbesinin bir değeri olmayan İsrail, ulus olarak beklediği dirilişi (yenilenmeyi) bulamadı-İsrail günaha sapınca dirilmek yerine yıkımı üzerine aldı. Böylece Hoşeya’dan sonra Asurlular İsrail’i (Kuzey Krallığı –10 kabile) yıktılar; Kuzey Krallığı böylece bir daha ayağa kalkamadı. İsrail başaramadı ama Mesih başardı; İsrail’in “diriliş” umudunu Mesih tamamladı.
Aslında buradaki tipleme sadece bir tipleme olmaktan daha öte bir şey. Çünkü bizler de kendimizin yenilenmesi veya dirilmesi için Mesih’in dirildiği tarihin ilk paskalya pazarına bakıyoruz. Çünkü İsrail’in yenilenme ve diriliş hedefi Mesih’te tamamlandı.
II.10. TANRI’NIN KENDİSİNİ AÇIKLADIĞI DİĞER YOLLAR [iii]
Matta 12:28 Ama ben cinleri Tanrı’nın Ruhuyla[15] kovuyorsam, …
Tanrı hem Ruh’tur hem de kişisel bir Tanrı’dır. Tanrı Ruh olmasına rağmen insana ve yaratılışa ait şeyleri kendisi için (kendisini tanımlamak için) kullanıyor; bu şekilde kişisel bir Tanrı kavramını zihinlerimize yerleştirmek için kendisini açıklarken yaratılıştan tanıyıp anlayabileceğimiz örnekler kullanıyor:
Levililer 26:11 Konutumu aranızda kuracak, size sırt çevirmeyeceğim
Tanrı Mesih’te bir insan bedenine büründüğü için insan bedenine ait şeyleri kendisini iyi anlamamız ve tanımamız için kullanıyor:
Yuhanna 1:14 Söz insan olup aramızda yaşadı. Biz de O’nun yüceliğini, Baba’dan gelen, lütuf ve gerçekle dolu olan biricik Oğul‘un yüceliğini gördük.
Bundan sonra kilisenin Mesih’in bedeni ve Mesih’in bu bedenin başı olarak tasvir edilmesi bizi şaşırtmaz:
Koloseliler 1:18 Bedenin, yaniinanlılar topluluğunun başı O’dur.
Efesliler 1:22 Her şeyi O’nun ayakları altına sererek O’na bağımlı kıldı. O’nu, bütün varlıkların üzerinde baş olmak üzere inanlılar topluluğuna verdi.
II.10.a-) Bedensel uzuvların Tanrı’yı ifade ederken nasıl kullanıldığına bakalım:
Çıkış 33:20 Ancak, yüzümü [16] görmene izin veremem. Çünkü yüzümü gören yaşayamaz.
Mezmur 11:4 RAB kutsal tapınağındadır,
O’nun tahtı göklerdedir,
(Onun gözleri) Bütün insanları görür,
(Gözkapakları) Herkesi sınar.
Tesniye 32:10 Onu kurak bir ülkede,
Issız, uluyan bir çölde buldu,
Onu kuşattı, kayırdı,
Gözbebeği [17] gibi korudu.
Mezmur 55:1 Ey Tanrı, kulak ver duama,
Sırt çevirme yalvarışıma!
Tekvin 6:6 …Yüreği sızladı.
Yeremya 18:17 Onları düşmanlarının önünde
Doğu rüzgarı gibi dağıtacağım;
Yıkım günü yüzümü değil,
Sırtımı çevireceğim onlara.
Tesniye 8:3 … İnsanın yalnız ekmekle yaşamadığını,RAB’bin ağzından [18] çıkan her sözle yaşadığını size öğretmek için yaptı bunu.
İşaya 30:27 Bakın, RAB kendisi uzaktan geliyor,
Kızgın öfkeyle kara bulut içinde.
Dudakları gazap dolu,
Dili her şeyi yiyip bitiren ateş sanki.
Çıkış 15:16 Korku ve dehşet düşecek üzerlerine,
Senin halkın geçinceye dek, ya RAB,
Sahip olduğun bu halk geçinceye dek,
Bileğinin gücü karşısında taş kesilecekler.
Sayılar 11:23 RAB, Elim [19] kısaldı mı?” diye yanıtladı,
Çıkış 15:12 Sağ elini uzattın,
Yer yuttu onları.
Çıkış 15:19 Büyücüler Firavun’a, “Bu işte Tanrı’nın parmağı var” dediler.
İşaya 66:1 RAB diyor ki:
“Gökler tahtım,
Yer ayaklarımın taburesidir.
II.10.b-) Bundan başka, insana ait duyguların Tanrı için kullanıldığı görmekteyiz:
Tekvin 6:6 İnsanı yarattığına pişman oldu. Yüreği sızladı.
İşaya 62: 5 … Güvey gelinle nasıl sevinirse,
Tanrın da seninle öyle sevinecek. [20]
Tekvin 8:21 Güzel kokudan hoşnut olan RABiçinden şöyle dedi: “İnsanlar yüzünden yeryüzünü bir daha lanetlemeyeceğim. Çünkü insanın yüreğindeki eğilimler çocukluğundan itibaren kötüdür. Şimdi yaptığım gibi bütün canlıları bir daha yok etmeyeceğim.
Tsefanya 3:17 Tanrın RAB, o güçlü Kurtarıcı seninle. Alabildiğine sevinecek senin için,
Sevgisiyle seni yenileyecek, ezgilerle coşacak.
Mezmur 78: 40 Çölde kaç kez O’na başkaldırdılar, Issız yerlerde O’nu gücendirdiler!
İşaya 63:10 Ama başkaldırıp O’nun Kutsal Ruhu’nu incittiler.
Yeremya 7: 18 Çocuklar odun topluyor, babalar ateş yakıyor, kadınlar Gök Kraliçesi’ne pide pişirmek için hamur yoğuruyor. Beni öfkelendirmek [21] için başka ilahlara dökmelik sunular sunuyorlar. 19İncittikleri ben miyim, diyor RAB. Hayır, kendilerini inciterek utanca boğuyorlar.
Levililer 26:12 Aranızda yaşayacak, Tanrınız olacağım.
Tesniye 32: 21 Tanrı olmayan ilahlarla
Beni kıskandırdılar;
Değersiz putlarıyla beni öfkelendirdiler…
Tesniye 32:35 Öç benimdir, karşılığını ben vereceğim,
Tesniye 16: 22 Tanrınız RAB’bin nefret ettiği dikili taş dikmeyeceksiniz.
II.10.c-) Kutsal Kitap insani işleri ve eylemleri de Tanrı için kullanmaktadır:
Tekvin 18: 21 Onun için inip bakacağım. Duyduğum suçlamalar doğru mu, değil mi göreceğim. Yapıp yapmadıklarını anlayacağım.
Tekvin 11: 5 RAB insanların yaptığı kenti ve kuleyigörmek için aşağıya indi.
İşaya 61:10 RAB’de büyük sevinç bulacağım,
Tanrım’la yüreğim coşacak.
Çünkü çelenkle süslenmiş güvey gibi,
Takılarını kuşanmış gelin gibi,
Bana kurtuluş giysisini giydirdi,
Beni doğruluk kaftanıyla örttü.
Mezmur 7:9 Sen ki akılları, gönülleri sınarsın.
Eyüp 5:17 “İşte, ne mutlu Tanrı’nın eğittiği insana!
Bu yüzden Her Şeye Gücü Yeten’in yola getirişiniküçümseme.
Tekvin 21:1 RAB verdiği söz uyarınca Sara’ya iyilik yaptı ve sözünü yerine getirdi.
Çıkış 3: 18 “İsrail ileri gelenleri seni dinleyecekler. Sonra birlikte Mısır Kralı’na gidip, ‘İbraniler’in Tanrısı Yahve bizimle görüştü‘ diyeceksiniz, ‘Şimdi izin ver, Tanrımız Yahve’ye kurban kesmek için çölde üç gün yol alalım.’
Yuhanna 15: 2 Bende olup meyve vermeyen her çubuğu kesip atar, her meyve vereni de daha çok versin diye budayıp temizler.
İşaya 49:15 Ama RAB, “Kadın emzikteki çocuğunu unutabilir mi?” diyor, “Rahminden çıkan çocuktan sevecenliği esirger mi? Kadın unutabilir, Ama ben seni asla unutmam.
İşaya 49:16 Bak, adını avuçlarıma kazıdım,
Duvarlarını gözlüyorum sürekli.
Tesniye 32:39 Artık anlayın ki, Ben, evet Ben O’yum,
Benden başka tanrı yoktur!
Öldüren de, yaşatan da,
Yaralayan da, iyileştiren de Benim.
Kimse elimden kurtaramaz.
I.Samuel 1: 11 …: “Ey Her Şeye Egemen RAB, cariyenin kaygısına gerçekten bakıp beni anımsar,[22] cariyeni unutmayıp bana bir erkek çocuk verirsen, yaşamı boyunca onu sana adayacağım.
Hakimler 6:13 Gidyon, “Ey Efendim, eğer RAB bizimleyse bütün bunlar neden başımıza geldi?” diye karşılık verdi, “Atalarımız RAB’bin bizi Mısır’dan çıkardığını söylemediler mi? Bize anlattıkları RAB’bin bütün o harikaları nerede? RAB bizi terk etti, Midyanlılar’ın eline teslim etti.
İşaya 11:4 Yoksulları adaletle yargılayacak,
Yeryüzünde ezilenler için dürüstçe karar verecek.
Dünyayı ağzının değneğiyle cezalandıracak,
Kötüleri soluğuyla öldürecek.
Çıkış 2: 24 Tanrı iniltilerini duydu. İbrahim, İshak ve Yakup’la yaptığı antlaşmayı anımsadı. 25İsrailoğulları’na baktı ve onlara ilgi gösterdi.
Tekvin 38:7 Yahuda’nın ilk oğlu Er, RAB’bin gözünde kötüydü. Bu yüzden RAB onu öldürdü.
İşaya 5: 6 Viraneye çevireceğim onu; budanmayacak, çapalanmayacak; dikenli çalılar bitecek her yanında. Üzerine yağmur yağdırmasınlar diye bulutlara buyruk vereceğim.”
Mezmur 18: 15 Denizin dibi göründü, Yeryüzünün temelleri açığa çıktı, ya RAB,
Senin azarlamandan,
Burnundan çıkan güçlü soluktan.
Mezmur 3: 4 RAB’be seslenirim,
Yanıt verir bana kutsal dağından:
Mezmur 11: 4 RAB kutsal tapınağındadır,
O’nun tahtı göklerdedir,
Bütün insanları görür,
Herkesi sınar.
5 RAB doğru insanı sınar,
Kötüden, zorbalığı sevenden tiksinir.
Mezmur 68: 1 Kalksın Tanrı, dağılsın düşmanları,
Kaçsın önünden O’ndan nefret edenler!
Mezmur 147: 3 O kırık kalplileri iyileştirir,
Yaralarını sarar
Mezmur 103: 3 Bütün suçlarını bağışlayan,
Bütün hastalıklarını iyileştiren,
Mezmur 51:2 Tümüyle yıka beni suçumdan,
Arıt beni günahımdan.
Mezmur 8:5 Nerdeyse bir tanrı yaptın onu,
Başına şan şeref tacı koydun:
Mezmur 58: 11 O zaman insanlar, “Gerçekten doğrulara ödül var” diyecek,
“Gerçekten dünyayı yargılayan bir Tanrı var:”
Mezmur 78:1 Dinle, ey halkım, öğrettiklerimi,
Kulak verağzımdan çıkan sözlere:
Eyüp 10:2 Tanrı’ya: Beni suçlama diyeceğim,
Ama söyle, niçin benimle çekişiyorsun:
Mezmur 78: 65 O zaman Rab uykudan uyanırgibi,
Şarabın rehavetinden ayılan bir yiğit gibi oldu:
Çıkış 25: 22 Seninle orada, Levha Sandığı’nın üstündeki Keruvlar arasında, kapağın üzerinde görüşeceğim ve İsrailliler için sana buyruklar vereceğim.
Çıkış 12: 12 “O gece Mısır’dan geçeceğim. Hem insanların hem de hayvanların bütün ilk doğanlarını öldüreceğim. Mısır’ın bütün ilahlarını yargılayacağım. Ben RAB’bim.
Çıkış 34: 1 RAB Musa’ya, “Öncekiler gibi iki taş levha kes” dedi, “Kırdığın levhaların üzerindeki sözleri onlara yazacağım:
Tekvin 2:2 Tanrı yapmakta olduğu işi yedinci gün bitirdi: O gün işi bırakıp dinlendi.
Yuhanna 5:17 Ama İsa onlara şu karşılığı verdi: «Babam hâlâ çalışmaktadır, ben de çalışıyorum.»
II.10.d-) Yaratılışa ait varlıklar ve insanların kendilerinin yaptıkları şeyler de Tanrı’yı ifade etmek için kullanılmaktadır:
Mezmur 84: 11 ÇünküRAB Tanrı bir güneş, bir kalkandır.
Yuhanna 15:1 Ben gerçek asmayım ve Babam bağcıdır.
Mezmur 27: 1 RAB benim ışığım, kurtuluşumdur,
Kimseden korkmam.
Mezmur 36:9 Çünkü yaşam kaynağı sensin,
Senin ışığınla aydınlanırız.
Mezmur 119:114 Sığınağım ve kalkanım sensin,
Senin sözüne umut bağlarım.
Mezmur 9: 9 RAB ezilenler için bir sığınak,
Sıkıntılı günlerde bir kaledir.
Mezmur 121: 5 … O sağ yanında sana gölgedir.
Süleymanın Meselleri 18:10 RAB’bin adı güçlü kuledir,
Ona sığınan doğru kişi için korunaktır.
Tesniye 32:4 O Kaya‘dır, işleri kusursuzdur,
Bütün yolları doğrudur:
O haksızlık etmeyen güvenilir Tanrı’dır.
Doğru ve adildir.
Vahiy 21:22 Kentte tapınak görmedim. Çünkü gücü her şeye yeten Rab Tanrı ve Kuzu, kentin tapınağıdır.
Vahiy 22:16 «Ben İsa, inanlı topluluklarıyla ilgili olan bu tanıklığı sizlere iletsin diye meleğimi gönderdim. Davut’un kökünden ve soyundan olan ben’im, parlak sabah yıldızı ben’im.
Yeremya 2:13 Çünkü halkım iki kötülük yaptı:
Beni, diri suların pınarını bıraktı,
Kendilerine sarnıçlar,
Su tutmayan çatlak sarnıçlar kazdı.
Yuhanna 4:10 İsa kadına şu cevabı verdi: «Eğer sen Tanrı’nın armağanını ve sana, `Bana su ver, içeyim’ diyenin kim olduğunu bilseydin, sen O’ndan dilerdin, O da sana yaşam suyunu verirdi.»
Yuhanna 6:35 İsa, «Yaşam ekmeği ben’im. Bana gelen asla acıkmaz, bana iman eden hiçbir zaman susamaz» dedi.
Yuhanna 6: 55 Çünkü bedenim gerçek yiyecek, kanım gerçek içecektir.
Yuhanna 14:6 İsa ona, «Yol, gerçek ve yaşam ben’im» dedi.
Mezmur 91: 1 Yüceler Yücesi’nin barınağındaoturan,
Her Şeye Gücü Yeten’in gölgesinde barınır.
İbraniler 12:29 Çünkü Tanrımız yakıp tüketen bir ateştir.
İşaya 31:4 Çünkü RAB bana dedi ki:
“Avının başında homurdanan aslan
Bir araya çağrılan çoban topluluğunun
Bağırıp çağırmasından yılmadığı, gürültüsüne aldırmadığı gibi, Her Şeye Egemen RAB de Siyon Dağı’nın doruğuna inip savaşacak.
İşaya 53:7 O baskı görüp eziyet çektiyse de
Ağzını açmadı. Kesime götürülen kuzu gibi,
Kırkıcıların önünde sessizce duran koyun gibi
Açmadı ağzını.
Tesniye 32:11 Yuvasında yavrularını uçmaya kışkırtan, Onların üzerinde kanat çırpan bir kartalgibi, Kanatlarını gerip onları aldı,
Ve onları kanatları üzerinde taşıdı.
II.10.e-) Kutsal Kitapta insanlara ait mesleklerle ve insanlara ait olan toplumsal statüler bazen Tanrı’nın ifade edilmesi için kullanılmıştır:
Mezmur 23: 1 RAB çobanımdır,
Eksiğim olmaz.
İşaya 33:22 Çünkü yargıcımız RAB’dir;
Yasamızı koyan RAB’dir,
Kralımız RAB’dir, bizi O kurtaracak.
Çıkış 15: 3 Savaş eridir RAB,
Çıkış 15: 26 “Ben, Tanrınız Yahve’nin sözünü dikkatle dinler, gözümde doğru olanı yapar, buyruklarıma kulak verir, bütün kurallarıma uyarsanız, Mısırlılara verdiğim hastalıkların hiçbirini size vermeyeceğim” dedi, “Çünkü size şifa veren RAB benim.”
Yuhanna 15:1 «Ben gerçek asmayım ve Babam bağcıdır.
Mezmur 121: 5 Senin koruyucun RAB’dir,
İbraniler 11:10 Çünkü mimarı ve yapıcısı Tanrı olan sağlam temelli kenti bekliyordu.
Tesniye 32:6 RAB’be böyle mi karşılık verilir,
Ey akılsız ve bilgelikten yoksun halk?
Sizi yaratan, size biçim veren,
Babanız, yaratıcınız O değil mi?
Tesniye 8:5 Tanrınız RAB’bin, çocuğunu eğiten bir baba gibi, sizi nasıl eğittiğini anlayın.
III. Yeni Ahit, Eski Ahit’te Üçlü Birlik olduğu gösteriyor:
Yuhanna 8:56, 58 (1:1-5, 14, 18):
56 Babanız İbrahim günümü göreceği için sevinçle coşmuştu. Gördü ve sevindi.»
58 İsa, «Size doğrusunu söyleyeyim, İbrahim doğmadan önce ben varım» dedi.
I.Korintliler 10:4, 9 (Mısırdan Tanrı halkının çıkışı üzerine)
4 Hepsi aynı ruhsal içeceği içti. Artlarından gelen ruhsal kayadan içtiler, ve o kaya Mesih’ti.
9 Bazıları gibi Rab’bi sınamayalım. Öyle yapanları yılanlar öldürdü.
Ayrıca İLAVE BÖLÜM-2’ye bakınız.
III.1. Eski Ahitte birer gölge gibi görünen ayetler Yeni Ahit’te tam olarak açıklığa kavuşmaktadır.
Elçilerin İşleri 7:30 «Kırk yıl geçtikten sonra Musa’ya, Sina dağının yakınlarındaki çölde, yanan bir çalının alevleri içinde bir melek göründü.
35 Bu Musa, `kim seni yönetici ve yargıç yaptı?’ diye reddettikleri Musa’ydı. Tanrı onu, çalıda kendisine görünen meleğin aracılığıyla yönetici ve kurtarıcı olarak gönderdi.
38 Çöldeki topluluğun arasında yaşamış, Sina dağında kendisiyle konuşan melekle ve atalarımızla birlikte bulunmuş olan odur. Bize iletmek üzere kendisine yaşam dolu sözler verildi. [23]
19 Öyleyse Yasa’nın amacı neydi? Yasa, suçları ortaya çıkarmak için antlaşmaya eklendi. Vaadi alan ve İbrahim’in soyundan olan Kişi gelinceye dek yürürlükte kalacaktı. Melekler yoluyla, bir aracı eliyle düzenlendi.
İbraniler2:2-3
Çünkü melekler aracılığıyla bildirilmiş olan söz geçerli olduysa, her suç ve her sözdinlemezlik hak ettiği karşılığı aldıysa, bu kadar büyük kurtuluşu görmezlikten gelirsek nasıl kurtulabiliriz? Başlangıçta Rab tarafından bildirilen bu kurtuluş, Rab’bi dinlemiş olanlarca bize doğrulandı.
III.2. Her bereket, teselli, armağanlar, yeteneklerin Kutsal Ruh aracılığıyla geldiğini görmekteyiz:
Cesaret; Fiziksel Güç; Yönetim:
Hakimler 3:10 (6:34; 13:25; 14:6; 15:14, I.Samuel 11:6)
10 RAB’bin Ruhu Otniel’in üzerine indi. Otniel İsrailliler’i yönetti, onlar için savaştı. RAB Aram-Naharayim Kralı Kuşan-Rişatayim’i onun eline teslim etti. Artık Otniel ondan daha güçlüydü.
Yetenek; bilgi
Çıkış 31:1-5 (35:31-35)
1 RAB Musa’ya şöyle dedi:
2 “Bak, Yahuda oymağından özellikle Hur oğlu Uri oğlu Besalel’i seçtim.
3 Beceri, anlayış, bilgi ve her türlü ustalık vermek için onu ruhumla doldurdum.
4 Öyle ki, altın, gümüş, tunç işleyerek ustaca yapıtlar üretsin;
5 taş kesme ve kakmada, ağaç oymacılığında, her türlü sanat dalında çalışsın.
I.Tarihler 28:12
12 Ruh aracılığıyla kendisine açıklanan bütün tasarıları verdi: RAB’bin Tapınağı’nın avlularıyla çevredeki bütün odaların, Tanrı’nın Tapınağı’nın hazinelerinin, adanmış armağanların konulacağı yerlerin ölçülerini verdi.
Devlet/Yöneticilik
Sayılar 11:17, 25 (1.Samuel 16:13):
17 Ben inip seninle orada konuşacağım. Senin üzerindeki Ruh’tan alıp onlara vereceğim. Halkın yükünü tek başına taşımaman için sana yardım edecekler.
25 Sonra RAB bulutun içinde inip Musa’yla konuştu. Musa’nın üzerindeki Ruh’tan alıp yetmiş ileri gelene verdi. Ruh’u alınca peygamberlik ettilerse de, daha sonra hiç peygamberlik etmediler.
Bilgelik/Hikmet
İşaya 11:2 (Eyup 32:8)
2 RAB’bin Ruhu, bilgelik ve anlayış ruhu,
Öğüt ve güç ruhu, bilgi ve RAB korkusu ruhu
Onun üzerinde olacak.
Kutsallık ve Kutsallaşma / Kutsal Ruh Tanrı
10 Ey Tanrı, temiz bir yürek yarat,
Yeniden kararlı bir ruh var et içimde.
11 Beni huzurundan atma,
Kutsal Ruhun’u benden alma.
12 Geri ver bana sağladığın kurtuluş sevincini,
İstekli bir ruhla bana destek ol.
İşaya 63:10
10 Ama başkaldırıp O’nun Kutsal Ruhu’nu incittiler.
O da düşmanları olup onlara karşı savaştı.
RAB, “Ruhum insanda sonsuza dek kalmayacak, çünkü o ölümlüdür” dedi, …
20 Onları eğitmek için iyi Ruhun’u verdin. Ağızlarından manı eksiltmedin. Susadıklarında onlara su verdin.
Peygamberlik Kutsal Ruh Tanrı tarafından geliyor:
Sayılar 11:25, 29 (24:2, 3):
25 Sonra RAB bulutun içinde inip Musa’yla konuştu. Musa’nın üzerindeki Ruh’tan alıp yetmiş ileri gelene verdi. Ruh’u alınca peygamberlik ettilerse de, daha sonra hiç peygamberlik etmediler.
8 Ama Yakupoğulları’na başkaldırılarını,
İsrail halkına günahlarını bildirmek için
Ben RAB’bin Ruhu’yla, güçle,
Adalet ve cesaretle donatıldım.
III.3. Böylece özel bir şekilde Kutsal Ruh ile Mesih arasında bir ilişki karşımıza çıkmaktadır:
(İşaya 11:2
2 RAB’bin Ruhu, bilgelik ve anlayış ruhu,
Öğüt ve güç ruhu, bilgi ve RAB korkusu ruhu
Onun üzerinde olacak.
İşaya 42:1
1 “İşte kendisine destek olduğum,
Gönlümün hoşnut olduğu seçtiğim kulum!
Ruhumu onun üzerine koydum.
Uluslara adaleti ulaştıracak.
İşaya 61:1
Rab Yahve’nin Ruhu üzerimde.
Çünkü yoksullara müjde iletmem için beni O meshetti… [24]
Luka 3:16, 21-22):
16 Yahya ise hepsine şöyle cevap verdi: «Ben sizi suyla vaftiz ediyorum, ama benden daha güçlü Olan geliyor. Ben O’nun çarıklarının bağını çözmeye bile layık değilim. O sizi Kutsal Ruh’la ve ateşle vaftiz edecek.
21-22 Bütün halk vaftiz olduktan sonra İsa da vaftiz oldu. İsa dua ederken gök açıldı ve Kutsal Ruh, bedensel bir görünüm alarak güvercin biçiminde O’nun üzerine indi. Gökten gelen bir ses de, «Sen benim sevgili Oğlumsun, senden hoşnudum» dedi.
Böylece bu ayetlerde Mesih ve Kutsal Ruh kişiliklerinin “Tek Tanrı” kavramının nitelik ve işlerini tek başına üstlendiklerini görmekteyiz:
III.4. Böylece Eski Ahit’te Üçlü Birlik hakkında en güçlü bakış açısını Tanrı’yı farklı işlerde farklı kişiler gibi gösteren ayetler desteklemektedir:
24 RAB Sodom’la Gomora’nın üzerine gökten ateşli kükürt yağdırdı.
6 Gökler RAB‘bin sözüyle,
Gök cisimleri ağzından çıkan solukla yaratıldı.
İbraniler 1:8-9 ayetleri Mezmur 45’in ayetlerini İsa Mesih için kullanıyor:
6 Ey Tanrı, tahtın sonsuza dek sürer,
Krallığının asası adalet asasıdır.
7 Sen doğruluğu sever, kötülükten nefret edersin.
Bu yüzden Tanrı, senin Tanrın,
Çağdaşlarını değil,
Sevinç yağıyla seni meshetti.
İbraniler 1:3; 10:12-13 ayetleri Mezmur 110:1 ayetinde bahsedilen Kişinin Mesih olduğuna tanıklık etmektedir:
1 RAB efendime:
“Ben düşmanlarını ayaklarına tabure yapıncaya dek
Sağımda otur” diyor.
İşaya 63:9-13 (61:1-3)
11-13 Sonra halkı eski günleri,
Musa’nın dönemini anımsadı.
“Çobanlarıyla birlikte onları denizden geçiren,
Kutsal Ruhu‘nu aralarına yerleştiren,
Görkemli gücüyle Musa’nın sağında yol alan,
Sonsuz onur kazanmak için önlerinde suları yaran,
Bir at nasıl tökezlemeden kırdan geçerse
Onları deniz yatağından öyle geçiren RAB nerede?”
Diye sordular.
Hoşea 1:7
7 Ancak Yahuda soyuna acıyacağım. Ben kurtaracağım onları, ama yay, kılıç, savaş, at ve atlılar aracılığıyla değil, kendi aracılığımla.”
Matta 1:21 Meryem bir oğul doğuracak. Adını İsa koyacaksın. Çünkü halkını günahlarından kurtaracak olan O’dur.»
Luka 7:16 Herkesi bir korku almıştı. «Aramızda büyük bir peygamber ortaya çıktı!» ve «Tanrı, halkının yardımına geldi!» diyerek Tanrı’yı yüceltmeye başladılar.
İbraniler (12:25-26) Mektubu Mesih’e iman konusunda teşvik verirken ve aynı zamanda eskatolojik bir gerçeğe işaret (Vahiy 4:5) ederken Hagay 2:(5-) 6-7 ayetlerini kullanıyor.
5 ‘Mısır’dan çıktığınızda, size bu konuda söz verdim. Ruhum aranızdadır. Korkmayın!’
6 “Her Şeye Egemen RAB diyor ki: ‘Kısa zamanda bir kez daha yeri, göğü, denizi, karayı sarsacağım.
7 Bütün ulusları sarsacağım, değerli eşyalarını buraya getirecekler. Ben de bu tapınağı görkemle
- İbraniler Mektubuna Kısa Bakış
IV.1. Mesih peygamberlerden üstündür (1:1-3)
Tanrı eski zamanda atalarımıza peygamberler aracılığı ile konuşmuş, ancak bu son çağda bizlere bir peygamber aracılığı ile değil her şeyin Mirasçısı, aracılığı ile evrenin yaratıldığı, Oğul ile seslenmeyi seçmiştir. Tanrı Oğlu olan Mesih Tanrı’nın yüceliğinin parıltısı ve varlığının öz görünümüdür. Bu Oğul güçlü sözüyle her şeyi devam ettiriyor. Ayrıca günahlardan arınmamızı sağladığı gibi Tanrı’nın sağına yükseltilmiştir. Yani Oğul (Mesih) peygamberlerden üstündür.
IV.1.a. Mesih Musa’dan üstündür
Musa Tanrı’nın gözünde yeryüzünde yaşayan en alçakgönüllü ve Rab’bin evine sadık biridir. Tanrı bir peygambere rüyet ile bilmecelerle konuşurken, yalnızca Musa ile yüzyüze söyleşmiştir. Bu durumda Musa bilinen Peygamberlerin en büyüğüdür. [25] İbraniler Mektubunun yazarı İsa Mesih’in bu büyük peygamberden daha üstün olan yönünü açıkça ortaya koyar. Bu durumda Yahudi inancı içindeki Musa’nın bir hizmetçi rolü olduğu açığa çıkmaktadır.
IV.1.b. Mesih Yeşu’dan üstündür
Yeşu bilgelik ruhuyla dolu bir kimseydi ve Musa gibi üstün bir peygamberin razı olduğu bir kimseydi. [26] Musa Tanrı halkını Mısır’dan çıkarmıştı. Yeşu ise Tanrı halkını vaat edilen topraklara götürdü. Bu açıdan baktığımızda Yeşu, Musa’nın işini tamamlayan bir kimsedir. İsa ise bizleri günaha kölelikten kurtarıyor ve bizleri Tanrı’nın huzur diyarına getiriyor. Yani Mesih’in işi her ikisinden daha önemlidir. Bu yüzden Tanrı, Musa ve Yeşu’dan sonra daha başka bir günden söz etmiştir (4.8). Tanrı halkı Yeşu önderliğinde vaat edilen topraklara girdikten yaklaşık 400 yıl sonra Mezmur 95 Tanrı halkına şu uyarıyı yapıyordu (4.7):
“Eğer bugün O’nun sesini işitirseniz, yüreklerinizi nasırlaştırmayın“. Demek ki Yeşu’nun İsrail halkını götürdüğü vaat edilen topraklar Tanrı’nın kurtarış planı içindeki önemli aşamalardan biri olmakla beraber, en son hedef nokta değildi. Çünkü Mezmur 95 şu ifade ile bitiyor: “Bu yüzden öfkeyle ant içtim: Huzur diyarıma asla girmeyecekler” (4.5).
Yalnızca bu Mezmurun varlığı bile İsrail halkının henüz tamamlanmamış bir yolculukta olduğunu anlamamıza yardım ediyor. Çünkü vaat edilen topraklara gelmiş olmalarına rağmen İsrail halkı sonsuz bir huzur içinde yaşayamadı. Yeşu, İsrail halkına gerçek bir dinlenme veremedi. Ancak Mesih bizi sonsuz sebt gününün dinlence yeri olan huzur diyarına götürecek tek kimsedir. Bu yüzden de Mesih, Musa’dan ve Yeşu’dan üstündür. Yersel dinlenme yeri olan vaat edilen topraklarda ancak bizler ölünceye kadar kalabiliyoruz. Fakat Mesih’in bize hazırladığı göksel dinlenme yerinin huzuruna Mesih’i yüreklerimize aldığımız andan itibaren daha bu dünyada sahibiz (Yuhanna 14.1-4).
IV.2. Mesih meleklerden üstündür (1:14-2:18)
Melekler kurtuluşumuza hizmet etmek için çalışan görevli Ruhlardır. Ama Mesih 1.1-3 ayetinde bahsedildiği üzere kurtarışı bizzat sağlayan ve yücelikle Tanrı’nın yanında Oturandır. Yahudi inancında Kutsal Yasa’nın melekler tarafından verildiği inancı çok güçlüdür. Mektubun yazarı Mesih’in yeryüzüne getirdiği Müjde Meleklerin bildirdiği sözden çok daha üstün olduğunu vurgulamıştır. Öyleyse Mesih meleklerden de üstündür.
IV.3. Mesih Kahinlerden üstündür (4:14-10:18)
Eski Ahit’in kurban ve kahinlik sistemi geçicidir (8.13);
Yeni Ahit’in kurban ve kahinlik sistemi süreklidir (7.21).
Harun ilk başkahindi (Levililer 16.32);
Mesih en üstün Başkahin oldu (4.14).
Eski Ahit’in kurban ve kahinlik sistemi yerseldir (8.4);
Yeni Ahit’in kurban ve kahinlik sistemi gökseldir (8.1-2).
Eski Ahit döneminde hayvan kanı sunulurdu (8.4);
Mesih ise kendi kanını sundu (10.5).
Eski Ahit pek çok kurban talep ederdi (Levililer 16.15);
Mesih ise bir kez için kurban oldu (9.28).
Eski Ahit pekçok kurban istedi (Levililer 22.19);
Yeni Ahit tek bir kurban istedi (9.28).
Eski Ahit mükemel kurbanlar istedi (Levililer 22.19);
Mesih ise mükemmel bir yaşam sergiledi (5.9),
Yeni Ahit mükemmel bir yaşam talep etti (5.9).
Eski Ahit zamanında Tapınak Çadırına dikkatli (korkarak) yaklaşmak gerekirdi (Levililer 16.1-2);
Yeni Ahit zamanında Mesih sayesinde emin bir şekilde Tanrıya yaklaşabiliriz (4.16).
Eski Ahit gelecek olan yeni bir sistemi bekledi (10.1);
Yeni Ahit ise eski sistemi kaldırdı (10.9).
İLAVE BÖLÜM-1:
Belçika İnanç Açıklaması Bölüm-9…
–Kutsal Üçlü Birliğe Kutsal Yazıları Tanıklığı
Bildiklerimizin hepsi, .
özelikle kendi içimizde hissettiklerimizden başka
bu üçün işleyiş biçimlerinin yanında
Kutsal Yazılar’ın tanıklığındandır.
Kutsal Yazılar’ın,
bu Kutsal Üçlü Birliğe
inanmamızı öğreten tanıklığı
Eski Antlaşma’nın bir çok yazılmıştır
her birinin tek tek sayılmasına gerek yoktur,
takdir ile aşağıdakiler seçilmiştir.
Tekvin kitabında Tanrı der ki;
“Tanrı, ‘İnsanı kendi suretimizde,
kendimize benzer yaratalım.’”
Tanrı insanı kendi suretinde yarattı.
Böylece insan Tanrı suretinde yaratılmış oldu.
İnsanları erkek ve dişi olarak yarattı.”6
“Adem iyiyle kötüyü bilmekle bizlerden biri gibi oldu.”7
Bundan (ayetlerden) görülüyor ki,
“İnsanı kendi suretimizde,
kendimize benzer yaratalım”–
dediğinde
Tanrılığın içinde
birden fazla kişi olduğu,
“Tanrı insanı kendi suretinde yarattı”–
[denildiğinde] Tanrı’nın tekliği belirtilmektedir.
Burada (ayetlerde)
kaç kişi olduğunun belirtilmediği doğrudur–
ancak bizler için Eski Ahit’de gizem olan
Yeni Ahit’de gayet açıktır.
Rabbimiz (İsa Mesih) Şeria ırmağında vaftiz olurken,
Baba’nın şu sözleri duyulmuştur,
«Sevgili Oğlum budur,»8
Oğul suda iken,
Kutsal Ruh, güvercin şeklinde görülmüştür.
İsa Mesih tarafından, imanlıların vaftiz edilme usulü
şu sözlerle öğretilmiştir:
“Bütün ulusları
Baba,
Oğul,
ve Kutsal Ruh’un
adıyla vaftiz edin.”9
İncil’in Luka kitabında,
Cebrail, Rabbimizin annesi olan
Meryem’e şunları söylemiştir:
“Kutsal Ruh senin üzerine gelecek,
en yüce Olan’ın gücü senin üstüne gölge salacak.
Bunun için doğacak olana kutsal,
Tanrı Oğlu denecek.”10
Başka bir yerde şöyle der:
“Rab İsa Mesih’in lütfu,
Tanrı’nın sevgisi ve
Kutsal Ruh’un paydaşlığı
hepinizle birlikte olsun.”11
Bu bölümlerin her birisinde,
tek olan ve tek Tanrısal özde,
üç kişi olduğu
bizlere eksiksiz bir şekilde öğretilmektedir.
Her ne kadar bu doktrin insan kavrayışının ötesinde olsa da,
bununla birlikte şimdi
Tanrı’nın Söz’ü aracılığı ile
cennette
bu öğretişten tam olarak zevk almayı ve bunu bilmeyi bekleyerek inanıyoruz.
Daha da ötesi,
bu üç kişinin bizimle ilgili kendine has
işleyiş ve işlerini bilmemiz gerekir.
Baba,
kudretinden dolayı bizim Yaratıcımızdır.
Oğul,
kanından dolayı bizim Kurtarıcımız ve Bedelimizi Ödeyendir.
Kutsal Ruh,
yüreklerimizde yaşamasından dolayı bizi Kutsal Kılandır.
Kutsal Üçlü Birlik doktrini,
elçilerin zamanından günümüze dek,
Yahudilere karşı, Müslümanlara karşı,
kutsal babalar tarafından adil bir şekilde suçlanan
Marsiyon, [iv] Mani, [v] Praksiyas, [vi]
Sabelliyus, [vii] Samoslu Pavlus, [viii] Ariyus[ix]
ve bunlar gibi diğer
sahte Hristiyan ve din düşmanlarına karşı
gerçek kilise tarafından her zaman korunmuştur.
Ve böylece
bizler bu konu ile ilgili olarak üç ekümenik iman açıklamasını–
Elçilerin İman Açıklaması, İznik İman Açıklaması, Atanasyan İman Açıklaması–
ve kadim babaların bu iman açıklamaları ile uyum içerisinde olarak verdiği hükümleri
gönüllü bir şekilde kabul ederiz. [27]
İLAVE BÖLÜM-2:
Kilise Kütphanesi-I/Tanrı Bilgisi-I;
İSA MESİH’TE GERÇEKLEŞEN BİLDİRİLER
Tekvin 3:5: Şeytan İsa’ya karşı
Tekvin 3:15: Kurtarıcı kadının soyundan olacak
Galatyalılar 4:4 (Luka 2:7, Vahiy 12:5)
Tekvin 3:15: İsa’nın şeytan üzerindeki zaferi
Tekvin 13:15: Mesih, İbrahim soyundan çıkacaktır
Tekvin 14:18-20: Kahin Melkisedek İsa Mesih’in kahinliğini işaret etmektedir
Tekvin 17:19 İshak’ın vaat edilen soyu
Elçilerin İşleri 3:25 (Matta 1:1, Luka 3:34)
Tekvin 18:18 (22:18/26:2-4): Uluslar İsa Mesih’te İbrahim’in soyu olarak kutsanacaktır
Elçilerin İşleri 3:25, Romalılar 9:4-5, Galatyalılar 3:8,16, Luka 3:34, Matta 1:1-2
Tekvin 28:13-14 (Sayılar 24:17-19): Yakup Soyu
Tekvin 49:10-12, Sayılar 24:17: Yahuda ve Yakup soyu üzerinde bir hükümdar
Matta 1:2-3, Luka 1:32-33, İbraniler 7:14, Vahiy 5:5
Tekvin 49:10 Kral olarak yasa koyacak
Matta 5; 6; 7
Tekvin 49:10 Kaya, Çoban
Çıkış 12:1-14:46: Fısıh Kuzusu Mesih
Yuhanna 19:31-36, I.Korintliler 5:7, I.Petrus 1:19
Çıkış 16:4: Göksel ekmek
Çıkış 24:8: Dökülen kurban kanı
Levililer 16:15-17: Serpilen kurban kanı
Romalılar 3:25, İbraniler 9:1-14, I.Yuhanna 2:2
Levililer 14:4-6: Su ve kan ile gelen temizlik
Sayılar 21:8-9: Çarmıhtan gelen yaşam
Sayılar 24:17, 19 (Tekvin 28:14): Yakup’un soyundan gelen
Matta 1:2, Luka 3:34, Vahiy 22:16
Sayılar 24:17 Mesih Yıldızı
Matta 2:1-2, 9-10
Tesniye 18:15, 17-19: Gelecek olan peygamber
Matta 21:11, Yuhanna 1:45; 6:14; 12:49-50, Elçilerin İşleri 3:19-23
Tesniye 18:18 Tanrı’nın sözlerini emredecek
Yuhanna 8:28, 38; 12:47-50
Tesniye 18:19 Tanrı’nın adıyla konuşacak
Tesniye 21:23 Ağaç üzerine asılan lanetlidir
Galatyalılar 3:10, 13, I.Petrus 2:24
Tesniye 25:1-3 (İşaya 53:5) Suçlu gibi kamçılanacak
Yuhanna 19:1, I.Petrus 2:24
Tesniye 30:12-14: İsa, Tanrı’nın bize yakın olan Sözü
II.Samuel 7:14 Mesih, Tanrı’nın Oğlu
II.Samuel 7:16 Davut Oğlu, sonsuz Kral
II.Samuel 7:12-14 Davut evinden sonsuz bir Kral çıkacak
Romalılar 1:2-3, Matta 9:27; 1:1
Mezmur 2:7, 12 Tanrı’nın Oğlu, Mesih
Matta 3:17, 17:5, Markos 1:11, 9:7, Luka 3:22, 9:35, Yuhanna 3:16, Elçilerin İşleri 13:33, İbraniler 1:5
Mezmur 2:9 Güçle uluslara önderlik edecek
Mezmur 8:2: Tanrı Oğluna çocukların övgüsü
Matta 21.16
Mezmur 8:4-5: Kendini meleklerden aşağı kılan alçakgönüllü, kurtarıcı Mesih
Mezmur 8:6: Her şeyin İsa’ya bağlı olması
I.Korintliler 15:27-28, Efesliler 1:22
Mezmur 16:8-11: Davut Oğlu ölümden dirilecek
Elçilerin İşleri 2:25-32, 13:35-37, Matta 28:9, Luka 24:36-48
Mezmur 22:1: Tanrı’nın Mesih’ten yüz çevirmesi
Mezmur 22:6: insanların Mesih’i küçümsemesi / azarlaması
Matta 27:39-44 (Mezmur 109:25, Matta 27:39-40) / Romalılar 15:1-3, İbraniler 13:13
Mezmur 22:7-8: Mesih ile alay edilmesi
Matta 27:29, 41-44, Markos 15:18, 29-32, Luka 23:35-39
Mezmur 22:7, 8, 13 (109:25): Mesih’in etrafını düşmanların sarması
Mezmur 22:8 (109:25) Mesih’e başlarını sallayacaklar
Mezmur 22:16 (Zekeriya 12:10; 13:6): Mesih’in ellerini ve ayaklarını delecekler
Yuhanna 19:18, 37; 20:25-27, Luka 23:33 (Yuhanna 19:34, Vahiy 1:7)
Mezmur 22:17: düşmanların Mesih’e bakmaları
Mezmur 22:18: İsa’nın elbisesinin paylaşılması
Matta 27:35, Markos 15:24, Luka 23:34, Yuhanna 19:24
Mezmur 22:22: İsa’nın kiliseye açıklaması
Mezmur 27:12 (35:11): Yalancı Tanıklar Mesih’i suçlayacak
Matta 26:62-62; 27:12-14
Mezmur 31:5; 22:21: Mesih Ruhunu Tanrı’ya teslim ediyor
Mezmur 34:20; 22:17 (Çıkış 12:46): İsa’nın kemikleri kırılmayacak
(Sayılar 9:12) Yuhanna 19:31-36
Mezmur 35:11: Mesih hakkındaki yalancı tanıklık
Matta 20:60-61, Markos 14:55-56
Mezmur 35:19 / 69:4: Mesih’ten sebepsiz nefret edilecek
Mezmur 38:11: Mesih’in dostları ondan uzakta duracak
Mezmur 40:6-8: Mesih Tanrı’nın isteğini yapmak için geldi
Yuhanna 6:48, İbraniler 10:5-9
Mezmur 41:9: Mesih’i arkadaşı ele verecek
Markos 14:10, Yuhanna 13:18-21
Mezmur 45:2 övgüye değer biri
Mezmur 45:6-7: Kralın gelişi
Mezmur 68:18: İsa’nın yükselişi ve armağanlar vermesi
Luka 24:50-51, Elçilerin İşleri 1:9, Efesliler 4:7-11
Mezmur 69:3, 21: Acı çeken Mesih’in susaması
Yuhanna 19:28-29, Matta 27:34, 48
Mezmur 69:4 (109:2-5): Sebepsiz Mesih’ten nefret edilecek
Mezmur 69:8 Kardeşleri Mesih’ti kabul etmek istemeyecek
Yuhanna 1:11; 7:1-5
Mezmur 69:9: Mesih’in Tanrı’nın evi için olan tutkusu
Mezmur 22:14; 69:20: Mesih’in böğrünün delinmesi
Mezmur 69:25: Mesih’e karşı olanın yargılanması
Mezmur 69:21 (22:15): Mesih’in susaması
Yuhanna 19:28-29, Matta 27:34-48
Mezmur 72:10-11: Mesih’in saygı ve övgüyü alması
Mezmur 78:1-4: Mesih hikayelerle konuşacak
Mezmur 102:25-27: Kralın gelişine işaret
Mezmur 109:4 (İşaya 53:12): Mesih düşmanları için dua edecek
Mezmur 109:7-8: Yahuda’nın görevi başka birine verilecek
Mezmur 110:1: İsa Tanrı’nın sağına yükselmiştir
Matta 27:64, Elçilerin İşleri 2:34-35, I.Korintliler 15:25, Efesliler 1:20-22, İbraniler 1:3; 10:12-13
Mezmur 110:1: Davut’un Rab’bi İsa
Matta 22:41-46, Markos 12:35-37, Luka 20:41-44, Vahiy 22:16
Mezmur 110:4: İsa’nın kahinliği
İbraniler 5:5-6; 6:20; 7:11-12, 15-17
Mezmur 118:22-23: köşetaşı / red edilen taş (İsa)
Matta 21:42-45, Markos 12:10-12, Luka 20:17-19, Elçilerin İşleri 4:10-11 (4:1-12), Romalılar 1:32-33, Efesliler 2:20, I.Petrus 2:6-8
Mezmur 118:26: Rabbin adıyla gelen Mesih
Matta 21:9-11, Markos 11:9, Luka 19:38, Yuhanna 12:13
Mezmur 129:3: Mesih’in sırtının yaralanması
Süleymanın Meselleri 30:4 Kurtarıcı Oğul’un adı özeldir
İşaya 6:9 (29:13): İsa’nın Eski Ahitten öğretişi
(Müjdeye kapalı kalpler)
Matta 13:14-15, Markos 4:12, Luka 8:10 Yuhanna 12:37-41
İşaya 7:14 (Yeremya 31:22): Mesih bir bakireden doğacak
İşaya 8:14: Sürçme taşı, tökezleme kayası İsa
Romalılar 9:32-33, I.Petrus 2:6-8
İşaya 9:1-2: İsa’nın Celile bölgesine ziyareti
Matta 4:12-16, Markos 1:14-15 Luka 4:14-15
İşaya 9:6-7 (İşaya 11:1-5, II.Samuel 7:13): Davut soyundan sonsuz Kral
İşaya 9:7: Mesih Tanrı’dır
Yuhanna 1:1-3, 14, 18, I.Timoteyus 3:16
İşaya 9:6-7: Mesih esenliğimizdir
İşaya 11:1-2: Yesse’nin soyundan olanla Kutsal Ruh’un birlikteliği
Matta 1:6; 3:16, Markos 1:16, Luka 3:21-22
İşaya 11:2 (Mezmur 45:7, İşaya 11:3-4): Mesih’in Bilgelik ve anlayışı
Luka 2:52; 4:18
İşaya 11:1-4 Ruhta doluluk
İşaya 11:10 / II.Samuel 7:12-16: Yesse (Davut) soyundan gelecek olan
İşaya 11:10: Ulusların İsa’da Kurtuluşu
İşaya 22:22: İsa Davut’un anahtarını tutuyor
İşaya 25:8: Ölümü zaferle yenen İsa
I.Korintliler 15:54
İşaya 35:5-6: Mesih’in mucizeleri
Matta 11:4-6, Luka 7-22, Yuhanna 11:47
İşaya 35; Mesih’in iyileştirme hizmeti
Matta 8; 11:4-5
İşaya 40:3-5 (Malaki 3:1): Çölde yükselen ses, (Mesih’in öncüsü)
Matta 3:1-3, Markos 1:3, Luka 3:4-6, Yuhanna 1:23
İşaya 42:2-3 / 53:7: Alçakgönüllü, yumuşakhuylu Mesih
Matta 12:18-20; 26:62-63
İşaya 42:1 / 49:1-8: Mesih’in uluslara hizmeti
İşaya 42:1-4: Seçilmiş hizmetçi İsa
İşaya 45:23: her diz Mesih’in önünde çökecek
Romalılar 14:11, Filipililer 2:10
İşaya 49:6: Uluslara ışık olan Mesih
İşaya 50:6: Mesih’e eziyet ve dövülmesi
Matta 26:67-68; 27:26-30, Markos 14:65; 15:15, 17, 19, Yuhanna 18:22; 19:1, 3
İşaya 50:6: Mesih’e tükürülmesi
İşaya 50:6 (Mika 5:1): Mesih’in yanaklarına vurulması ve sakalının yolunması
İşaya 52:14: Mesih’in aşağılanması ve Ona vurulması
İşaya 52:14 (53:2) Mesih’in görünüşü
İşaya 53:1: İsrail Mesih’e inanmayacak
Yuhanna 12:37-38, Romalılar 10:16
İşaya 53:3 (Mezmur 2:2): Mesih’in red edilişi
Yuhanna 1:11; 5:43, Luka 4:29; 17:25; 23:18
İşaya 53:3 (Yeremyanın Mersiyeleri 1:12): Acılar adamı Mesih
I.Petrus 2:4, Luka 19:41; 23:27-31
İşaya 53:1-3: Mesih’in reddedilmesi
İşaya 53:4-5: İsa’nın iyileştirme hizmeti
Matta 8:16-17, Markos 1:32-34; 15:25, Luka 4:40-41, I.Petrus 2:24
İşaya 53:4-6, 12: Mesih acı çekerek zafer kazanacak
Matta 8:16-17, Romalılar 4:25, I.Korintliler 15:3
İşaya 53:5, 6, 10: İsa’nın günahlara için kurban olması
II.Korintliler 5:21, I.Korintliler 5:7
İşaya 53:7 (Mezmur 38:13-14): Mesih’in sessiz kalması
Matta 26:62-63; 27:13-14 (Elçilerin İşleri 8:32)
İşaya 53:7: Tanrı kuzusu
İşaya 53:7-8: Acı çeken Tanrı kuzusu İsa
Yuhanna 1:29, 36, Elçilerin İşleri 8:30-35, I.Petrus 1:19, Vahiy 5:6, 12
İşaya 53:8 Halkın isyanı ve hak ettiği ceza Mesih’e yüklendi
II.Korintliler 5:21
İşaya 53:9: Günahsız olan hizmetkar İsa
İbraniler 4:15, I.Petrus 2:22
İşaya 53:9: Mesih ölümünde zengin adamla birlikte olacak
İşaya 53:12: İsa günahkarlarla bir sayıldı
Matta 27:38, Markos 15:27-28, Luka 22:37; 23: 33, Yuhanna 19:18
İşaya 53:12: İsa başkaldıran için yalvardı
İşaya 55:3-4: Mesih’te yapılan antlaşma
Matta 26:28, Markos 14:24, İbraniler 8:6-13, Luka 22:20, I.Korintliler 11:25,
İşaya 55:3: Davud’un kutsaması
İşaya 59:16 / 53:1: Tanrı’nın kolu olan Mesih
İşaya 59:20-21: Sion’dan gelecek Kurtarıcı
İşaya 60:1-3: Bütün uluslar gelip Mesih’e tapınacaklar
İşaya 61:1-2 (Mezmur 45:7): Kutsal Ruh’ta meshedilen Mesih
Matta 3:16, Markos 1:10, Luka 4:16-22, Elçilerin İşleri 10:38
İşaya 61:1-11: Mesih’in hizmeti
İşaya 65:1: Ulusların Mesih’e iman etmesi
İşaya 65:2: İsrail Mesih’i red edecek
Yeremya 23:5 / Mezmur 132:11: Davut soyundan Kral İsa
Yeremya 23:5-6: Mesih Rab diye çağrılacak
Yeremya 23:6/33:15-16: Davut soyundan gelen Kurtarıcı
Matta 1:21, Romalılar 1:3, Elçilerin İşleri 2:30
Yeremya 23:6 / 33:16: Mesih doğruluğumuzdur
I.Korintliler 1:30
Yeremya 31:15: Çocukları için ağlayan Rahel
Yeremya 31:31-34,40 : İsa ve Yeni Antlaşma
Luka 22:20, I.Korintliler 11:25, İbraniler 8:8-12; 10:15-18
Hezekiel 21:26-27 / Hezekiel 37:24-25: Mesih’in doğruluğu / Krallığı
Hezekiel 34:23-24 / 37:24-25: İyi çoban
Yuhanna 10:11, 14, 16, İbraniler 13:20, I.Petrus 5:4
Hezekiel 37:26: Mesih’te esenlik antlaşması
Luka 22:20, I Korintliler 11:25
Daniel 7:13-14: Gelecek olan insanoğlu
Matta 24:30; 26:64, Markos 13:26; 14:62, Luka 21:27, Vahiy 1:13; 14:14
Daniel 7:27: Mesih’in sonsuz krallığı
Daniel 9:24: Mesih’in barıştırma hizmeti
II.Korintliler 5:18-21
Daniel 9:24-26 [Daniel 9:25]: Mesih’in gelişi
Efesliler 1:10, Galatyalılar 4:4, [Markos 1:15]
Daniel 9:26: Mesih’in bütün bir ulus için ölmesi
Yuhanna 11:50-52 [Markos 15:25]
Hoşea 11:1: İsa’nın Mısırdan çıkışı
Yoel 2:28-32: Tanrı’nın Ruh’u dökülecek
Amos 9:11-12: Uluslar Mesih’e iman edecek
Yunus 1:17: Mesih’in üç gün mezarda kalması
Mika 5:2: Mesih Betlehem’de doğacak
Mika 5:2: Sonsuz kral Mesih
Mika 5:4: Gelecek olan çoban
Yuhanna 10:11, 14
Mika 5:5: Mesih esenliğimiz olacak
Zekeriya 9:9, (Tekvin 49:11): Mesih’in eşek üzerinde gelmesi
Matta 21:1-11, Markos 11:1-10, Luka 19:28-38, Yuhanna 12:12-16
Zekeriya 11:12-13: Otuz gümüş ve Çömlekçi tarlası
Matta 26:14-16; 27:1-10
Zekeriya 12:10: Çarmıha gerilen Mesih’e bakacaklar
Zekeriya 12:10: Mesih için ağlayanlar
Zekeriya 12:10: Mesih’in böğrünü delecekler
Zekeriya 13:7: Vurulan çoban ve dağılan sürü
Matta 26:30-31, 55-56, Markos 14:27, 48-50
Malaki 3:1: Mesih’in önünden giden adam
Matta 11:7-10, Markos 1:2-4, Luka 7:24-27
Malaki 3:1: Mesih tapınağa gelecek
Yuhanna 2:14-17, Matta 21:12-15, Luka 2:25-32
Malaki 3:3: Mesih kendi halkını pak kılacak
Malaki 4:2: Doğruluğun güneşi olan Mesih kendi halkını iyileştirecek
Malaki 4:5-6: İlya’nın geri dönüşü
Matta 11:14; 17:11-13, Markos 9:11-13, Luka 1:16-17
İLAVE BÖLÜM-3:
Belçika İnanç Açıklaması Bölüm 17 –Düşmüş İnsanın Kurtulması
İyi olan Tanrımızın,
muhteşem hikmeti ve iyiliği sayesinde,
insan O’ndan titreyerek
kaçmasına rağmen,
kendisini hem fiziksel hem de ruhsal ölümün altına koyan
ve kendisini tamamen sefalete düşüren adamı görerek,
arayıp ve bulduğuna inanırız.
Tanrı,
“kadından doğacak olan”31
Oğlunu vaat ederek
yılanın başını ezeceğini 32
ve aracılığı ile [insanı] bereketleyeceğini söyleyerek
insanı teselli etmiştir.
Heidelberg İlmihali 12. Tanrı’nın adil olan yargısına göre bu dünyada ve sonraki sonsuzlukta cezayı hak ettiğimize göre bundan nasıl kaçabilir ve Tanrı’nın iyiliğini kazana biliriz?
Tanrı adaletinin tatmin edilmesini talep eder.1
Bu sebepten O’nun adaleti kendimiz yada başkası tarafından tam olarak ödemeyi talep eder.2
1 Çıkış 23.7, Romalılar 2.1-11
2 İşaya 53.11, Romalılar 8.3-4
Heidelberg İlmihali 13. Bu borcu kendimiz ödeyebilir miyiz?
Elbette hayır.
Aslında her gün suçumuzu çoğaltıyoruz.3
(her gün borcumuzu büyütüyoruz)
3 Matta 6.12, Romalılar 2.4-5
Heidelberg İlmihali 14. Başka bir yaratılmış varlık (yaratık) bizim borcumuzu ödeyebilir mi?
Hayır.
Tanrı insan suçlarından dolayı başka bir yaratılmış varlığı cezalandırmayacak.4
Bunun yanında herhangi bir yaratık Tanrı’nın günaha olan kızgınlığının ağırlığını taşıyamaz
ve başkalarını bundan kurtaramaz.5
4 Hezekiel 18.4, 20, İbraniler 2.14-18
5 Mezmur 49.7-9; 130.3
- Öyleyse nasıl bir aracı ve kurtarıcı aramalıyız?
Tamamıyla insan6 ve tamamıyla doğru7 biri,
bütün yaratıklardan daha güçlü,
gerçek Tanrı8 olan biri.
6 Romalılar 1.3, I.Korintliler 15.21, İbraniler 2.17
7 İşaya 53.9, II.Korintliler 5.21, İbraniler 7.26
8 İşaya 7.14; 9.6, Yeremya 23.6, Yuhanna 1.1
Heidelberg İlmihali 16. Neden tam insan ve tam doğru olmalı?
Tanrı’nın adaleti günah işleyenlerden insan doğasının günahın bedelini ödemesini talep eder,1
fakat bir günahkar bunu başkaları (ve kendisi) için yapamaz.2
1 Romalılar 5.12, I.Korintliler 15.21, İbraniler 2.14-16
2 İbraniler 7.26-27, I.Petrus 3.18
Heidelberg İlmihali 17. Neden gerçek Tanrı olmalı?
Kendi Tanrısallığının gücü ile Tanrı’nın öfkesinin ağırlığını Kendi insanlığında taşıyabilir,
doğruluk ve yaşamı bizim için kazanır.
Bizi yeniler.3
3 İşaya 53, Yuhanna 3.16, II.Korintliler 5.21
Heidelberg İlmihali 18. Gerçek Tanrı, aynı zamanda gerçek insan ve tamamıyla doğru olan bu aracı kimdir?
Bizi tamamıyla özgür kılmak ve Tanrı’da doğru kişiler yapmak için verilen4
Rabbimiz İsa Mesih.5
4 I.Korintliler 1.30
5 Matta 1.21-23, Luka 2.11, I.Timoteyus 2.5
Heidelberg İlmihali 19. Bunu nasıl biliyorsunuz?
Kutsal Kitap bana söylüyor.
Tanrı’nın kendisi Müjdeyi cennette açıkladı,6
daha sonra kutsal patrikler7 (atalar) ve peygamberler8 aracılığı ile ilan etti,
kurbanlar ve yasanın diğer törenleriyle bunu tasvir etti,9
sonunda sevgili Oğlu aracılığı ile bunları tamamladı.10
Westminster İnanç Açıklaması VIII/1. Tanrı, sonsuz amacı uyarınca, biricik Oğlu Rab İsa’yı, Tanrı ve insan arasında Aracı, [28] Peygamber, [29] Kahin, [30] Kral, [31] Kilisesinin Başı ve Kurtarıcısı, [32] her şeyin Mirasçısı [33] ve dünyanın Yargıcı[34] olarak seçip atamaktan hoşnut oldu ve O’na tüm sonsuzluktan önce kendi soyu olması için, [35] ve zamanı geldiğinde O’nun tarafından kurtarılması, çağrılması, aklanması, kutsal kılınması ve yüceltilmesi için [36] bir halk verdi.
İLAVE BÖLÜM-4:
(dirilişten sonra Mesih İsa Emayus yolundaki öğrencilere göründüğü zaman)
Luka 24: 44 Sonra onlara şöyle dedi: “Daha sizlerle birlikteyken, ‘Musa’nın Yasası’nda, peygamberlerin yazılarında ve Mezmurlar’da benimle ilgili yazılmış olanların tümünün gerçekleşmesi gerektir’ demiştim.”
45 Bundan sonra Kutsal Yazılar’ı anlayabilmeleri için zihinlerini açtı.
46-47 Onlara dedi ki, “Şöyle yazılmıştır: Mesih acı çekecek ve üçüncü gün ölümden dirilecek; günahların bağışlanması için tövbe çağrısı da Yeruşalim’den başlayarak bütün uluslara O’nun adıyla duyurulacak.
48 Sizler bu olayların tanıklarısınız.
49 Ben de Babam’ın vaat ettiğini size göndereceğim. Ama siz, yücelerden gelecek güçle kuşanıncaya dek kentte kalın.”
Mesih İsa, Kutsal Yazılara baktığımız zaman kendisini görmemizi istiyor. Böylece Eski Ahit boyunca Tanrı’nın üç önemli çalışma yolu olan “peygamberlik, kahinlik, krallık” kurumları çok iyi anlamamız lazım. Çünkü Mesih bu üç görevi kendisinde topluyor; diğer yandan bu üç görev daha önce ayrı kişiler tarafından yapılırken gelecek olan Mesih’in tek başına bu üç görevi üstlenmesi O’nun kendinden önceki peygamber, kral ve kahinlerden üstünlüğünü göstermesi açısından önemlidir.
Westminster Uzun İlmihal 42. Aracımız neden Mesih ismiyle çağrıldı?
Aracımız Mesih ismiyle çağrıldı çünkü Kutsal Ruh’la ölçüsüz olarak meshedilmişti [37] ve böylece bir kenara ayrılmıştı ve hem alçaltılma hem de yüceltilme konumunda kilisesinde peygamber, [38] kahin, [39] ve krallık [40] görevini yerine getirmesi için tüm yetki ve yeterlilikle donatılmıştı. [41]
Westminster Uzun İlmihal 43. Mesih peygamberlik görevini nasıl yerine getirmiştir?
Mesih inananların bina edilmesi ve kurtuluşuna ilişkin her şeydeki [42] tüm Tanrı arzusunu [43] Ruh’u ve Sözü aracılığıyla tüm çağlar boyunca, [44] çeşitli yollarla [45] kiliseye açıklayarak [46] peygamberlik görevini yerine getirmiştir.
Westminster Uzun İlmihal 44. Mesih kahinlik görevini nasıl yerine getirmiştir?
Mesih, halkının günahları için barıştırmalık olmak için [47]kendisini lekesiz olarak Tanrı’ya tek bir kere sunmasıyla; [48]ve onlar için sürekli yakarışta bulunmasıyla [49] kahinlik görevini yerine getirmiştir.
Westminster Uzun İlmihal 45. Mesih krallık görevini nasıl yerine getirmiştir?
Mesih, dünyadan kendisi için bir halk çağırarak, [50] ve bu halkı görünür bir şekilde yönetmede araç olarak kullandığı görevliler, [51] yasalar, [52] ve uyarılar [53] vererek; seçilmişlerine kurtaran lütfu vererek, [54] itaatlerini ödüllendirerek [55] ve günahları karşısında onları düzelterek,[56] tüm ayartmalar ve sıkıntılarında onları koruyup, destekleyerek, [57] tüm düşmanlarını bağlayıp, onları yenerek[58] ve kudretli bir şekilde her şeyi kendi yüceliği [59] ve onların iyiliği için düzenleyerek; [60] ve ayrıca geri kalan, Tanrı’yı tanımayan ve Müjdeye itaat etmeyenlerden intikam alarak [61] krallık görevini yerine getirmektedir.
SONUÇ
– Kutsal Kitap her şeyden önce Tanrının tanıklığına dayalı olup Tanrı’nın koruması altındadır.
– Böylece iman ve itaat konusunda Hristiyanların Kutsal Kitap’a ve Kutsal Kitap’ın otoritesine yönelik bir kuşkuları yoktur.
[x] – Westminster İnanç Açıklamasının (I/5) dediği gibi:
Kilisenin tanıklığı bizleri Kutsal Yazıya daha fazla saygı ile değer vermeye yönlendirir. Kutsal Yazının içeriğindeki göksellik, öğretisindeki yeterlilik, anlatımındaki yücelik, kısımlarının uyumluluğu, tümünün amacındaki tutarlılık (tümüyle Tanrı’yı yüceltmek), insanın tek kurtuluş yolunu açıklama biçimi ve diğer eşsiz mükemmellikleri bunun Tanrı Sözü olduğunu fazlasıyla kanıtlar: Bununla beraber hatasız gerçekliği ve ilahi yetkisinden tümüyle emin olmamızın nedeni, Kutsal Ruh’un Söz aracılığıyla ve Onunla birlikte yüreklerimizde içsel olarak tanıklık etmesidir.
Böylece bir şüpheye yer vermeksizin Kutsal Kitap’ın bize tanıttığı şekilde Kutsal Üçlü Bir Tanrı’yı ve bu anlamda Mesih İsa’nın Tanrılığını okur ve öylece kabul ederiz.
++++++++++++
++Kutsallık ve Kutsallaşma [sanctification]
++İşaya 10:6, 9
Antlaşma Tanrı Kendisi O’nun halka aydınlatıyor.
O’nun Sözüyla vahiy verir:
Çıkış 33:20
[1] Tanrı’nın basitliği: 1-) Tanrı, “Baba, Oğul ve Kutsal Ruh”olarak bölünemez. 2-) Tanrı’nın nitelikleri –iyiliği, kutsallığı, merhameti, v.s.- birbirinden ayrılamaz; O’nun özünden ayrılamaz
[2] I.Yuhanna 5:7, Matta 3:16-17, 28:19, II.Korintliler 13:14, Yuhanna 10:30. Westminster İnanç Açıklaması; BÖLÜM II: Tanrı ve Kutsal Üçlübirlik: 3-Tanrısal özyapının birliğinde; aynı özü, gücü ve sonsuzluğu paylaşan üç kişi bulunmaktadır: Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh Tanrı: Oğul, Baba’dandır; Kutsal Ruh ise Baba ve Oğul’dan çıkar.
[3] Westminster İnanç Açıklaması; BÖLÜM II: Tanrı ve Kutsal Üçlübirlik; 1. Diri ve gerçek olan, varlıkta ve yetkinlikte sınırsız ve tümüyle pak olan Ruh, gözle görülemeyen; bedeni ya da farklı kısımları olmayan, doğasında tutkularına göre farklılık göstermeyen; sınırsız, değişmeyen, ebedi, kavranılamayan, her şeye gücü yeten; en bilge, en kutsal, en özgür, en mutlak olan; her şeyi en doğru ve değişmez olan isteğine göre kendi yüceliği için yönlendiren; en sevecen, en lütufkar, en merhametli, en sabırlı olan, iyilikte ve gerçekte bol olan, günahları, suçları ve kötülükleri bağışlayan; kendisini itinayla arayanları ödüllendiren; hükümlerinde en adil ve en korkunç olan, her türlü günahtan nefret eden ve suçluyu asla haklı çıkarmayan yalnızca tek bir Tanrı vardır.
[4] Tekvin 3:5 “Çünkü Tanrı biliyor ki, o ağacın meyvesini yediğinizde gözleriniz açılacak, iyiyle kötüyü bilerek Tanrı gibi olacaksınız.” (1:26 Tanrı, “İnsanı kendi suretimizde, kendimize benzer yaratalım” dedi, “Denizdeki balıklara, gökteki kuşlara, evcil hayvanlara, sürüngenlere, yeryüzünün tümüne egemen olsun.”)
[5] Orijinal metinden çeviri
[6] Orijinal Metinden tercüme.
[7] Koloseliler 1:15 Görünmez Tanrı’nın görüntüsü, bütün yaratılışın ilk doğanı O‘dur.
[8] Tekvin 17:1; 28:3; 35:11; 43:14; 48:3; 49:25, Sayılar 24:4, II. Samuel 5:10, İşaya 6:3, Herşeye Egemen Tanrı: I.Krallar 19:10, Amos 3:13 # Her Şeye Egemen Rab: I.Tarihler 11:9, Mika 4:4, Nahum 2:13, Hababuk 2:12, Tsefanya 2:10, Hagay 1:2, Zekeriya 1:3, Malaki 1:4, Yeremya 5:14 # Her Şeye Gücü Yeten: Eyüp 5:17 #
[9] (Vahiy 4:8; 11:17); Vahiy 15:3 Rab Tanrı Evrensel Egemen (16:7), Vahiy 16:14 Evrensel Egemen Tanrı (19:15), Vahiy 19:6Evrensel Egemen Rab Tanrı, Vahiy 21:22 Egemen Rab Tanrı (İncil, Yunanca aslından çağdaş Türkçeye Çeviri, 1997)
[10] Brown, Driver and Briggs, s. 994-995., Robert L. Reymond,A New Systematic Theology of the Christian Faith, (Grand Rapids: Zondervan), 1997, s.156.
[11] Yunus kitabında bahsi geçen balık, büyük bir balıktır –balina değildir. 1891 yılında bir adam denize düştü ve kayboldu. Bir gün sonra balıkçılar büyük bir balina yakaladılar. Karnını yardıklarında bu adamı baygın halde buldular ve adam bundan sonra yaşamaya devam etti (Neue Lutheranische Kirkenzeitung,1895, s.303). Falkland Adaları’nda bir adam denizde kaybolmuş, büyük bir balina (sperm whale) tarafından yutulmuş. Üç gün sonra bu balinayı tutanlar balığın karnında bu adamı baygın bir halde buldular; ve tabi adam bundan sora yaşamaya devam etti (A.J. Wilson, Princeton Theological Review, XXV (1927) s.636). Harrison, R.K., Introduction to the Old Testament, (Grand Rapids: Eerdmans, 1969), s. 907-908.
[12] Süleyman’a Şeba kraliçesi ve pek çok uluslardan krallar gelmişti (I.Krallar 10:24-25). İsa’ya ise Romalılardan, Greklerden ve diğer uluslardan pek çok kimseler gelmiştir. Dirilişten sonra ise Yahudi olmayan uluslardan daha fazla kişi gelmiştir.
[13] Her iki olayda da aç bir kalabalık, az bir yiyecek, şaşıran öğrenciler, çoğalan ve yendikten sonra artan yiyecekler vardı. Her iki olayda da Elişa’nın ve Mesih’in “onlara (halka) siz yiyecek verin” şeklinde bir emri vardır.
[14] I.Krallar 19:19-21, II.Krallar 2:1-25; 3:11-27; 4; 5; 6:1-8:15; 13:14-21
[15] Tekvin 1:2
[16] Çıkış 33:23, Matta 18:10, Esinleme 22:4
[17] Mezmur 17:8a
[18] Eyüp 11:5
[19] Mezmur 74:11
[20] İşaya 65:19
[21] Mezmur 2:5
[22] Tekvin 8:1
[23] İstefanos savunmasında bütün bu tarihsel olayları Mesih kişisi ile ieşkilendirmektedir:
Elçilerin işleri 7:51 “Ey dik kafalılar, yürekleri ve kulakları sünnet edilmemiş olanlar! Siz tıpkı atalarınıza benziyorsunuz, her zaman Kutsal Ruh’a karşı direniyorsunuz. 7:52-53 Atalarınız peygamberlerin hangisine zulmetmediler ki? Adil Olan’ın geleceğini önceden bildirenleri de öldürdüler. Melekler aracılığıyla buyrulan Yasa’yı alıp da buna uymayan sizler, şimdi de Adil Olan’a ihanet edip O’nu katlettiniz!”
[24] Daha Mesih aracılığı ile bu Ruh ‘bütün insanların üzerine’ dökülecektir: Yoel 2:28-29, İşaya 32:15, İşaya 44:3, Hezekiel 36:26-27
[25] Sayılar 12.3, 6-8: 3 Musa yeryüzünde yaşayan herkesten daha alçakgönüllüydü.
6 RAB onlara seslendi: “Sözlerime kulak verin: Eğer aranızda bir peygamber varsa, Ben RAB görümde kendimi ona tanıtır, Onunla düşte konuşurum. 7 Ama kulum Musa öyle değildir. O bütün evimde sadıktır. 8 Onunla bilmecelerle değil, Açıkça, yüzyüze konuşurum. O RAB’bin suretini görüyor. Öyleyse kulum Musa’yı yermekten korkmadınız mı?” Tesniye 34.10 O günden bu yana İsrail’de Musa gibi RAB’bin yüz yüze görüştüğü bir peygamber çıkmadı. 11 RAB onu Mısır’da firavuna, görevlilerine ve bütün ülkesine bir sürü belirtiler, şaşılası işler yapması için göndermişti. 12 Musa İsrailliler’in gözleri önünde güçlü, büyük ve ürkütücü işler yapmıştı.
[26] Tesniye 34.9 Nun oğlu Yeşu bilgelik ruhuyla doluydu. Çünkü Musa ellerini üzerine koymuştu. İsrailliler onu dinliyor ve RAB’bin Musa’ya verdiği buyruklar uyarınca davranıyorlardı.
[27] 6 Tekvin 1:26-27, 7 Tekvin 3:22, 8 Matta 3:16-17, 9 Matta 28:19, 10 Luka 1:35, 11 II.Korintliler 13:14
[28] İşaya 42:1, I.Petrus1:19-20, Yuhanna 3:16, I.Timoteyus 2:5
[30] İbraniler 5:5-6
[31] Mezmur 2:6, Luka 1:33
[32] Efesliler 5:23
[33] İbraniler 1:2
[35] Yuhanna 17:6, Mezmur 22:30, İşaya 53:10
[36] I.Timoteyus 2:6, İşaya 55:4-5, I.Korintliler 1:30
[37] Yuhanna 3:34, Mezmur 45:7
[38] Elçilerin İşleri 3:21-22, Luka 4:18, 21
[39] İbraniler 5:5-7; 4:14-15
[40] Mezmur 2:6, Matta 21:5, İşaya 9:6-7, Filipililer 2:8-11
[41] Yuhanna 6:27, Matta 28:18-20
[42] Elçilerin İşleri 20:23, Efesliler 4:11-13, Yuhanna 20:31
[43] Yuhanna 15:15
[44] I.Petrus 1:10-12
[45] İbraniler 1:1-2
[46]Yuhanna 1:18
[47] İbraniler 2:17
[48] İbraniler 9:14, 28
[49] İbraniler 7:25
[50] Elçilerin İşleri 15:14-16, İşaya 55:4-5, Tekvin 49:10, Mezmur 110:3
[51] Efesliler 4:11-12, I.Korintliler 12:28
[52] İşaya 33:22
[53] Matta 18:17-18, I.Korintliler 5:4-5
[55] Vahiy 22:12; 2:10
[56] Vahiy 3:19
[57] İşaya 63:9
[58] I.Korintliler 15:25, Mezmur 110:1-2
[59] Romalılar 14:10-11
[60] Romalılar 8:28
[61] II.Selanikliler 1:8-9, Mezmur 2:8-9
[i] Rev. Emad Azmi Mikhail, Reform Seminer Notu: Krallık.
[ii] Kilise ;Kütüphanesi; Tanrı Bilgisi.
[iii] Kilise ;Kütüphanesi; Tanrı Bilgisi.
[iv] İngilizcede Marcion. (Pontuslu; İ.S. 80–160) Sadece Pavlus’u elçi olarak kabul ettiği halde Pastörel mektupları da kabul etmedi. Luka Müjdesinin küçük bir kısmını kabul etti. Eski Ahit’i red etti. Ona göre Eski Ahit’teki Tanrı yaratıcı, yasa veren ve adil olan Tanrı’dır. Fakat İsa Mesih’in Babası olan Tanrı tam farklı bir Tanrı’dır. Mesih gelmeden önce hiç kimse bu Tanrı hakkında bir şey bilmezdi. Yeni Ahit’te Tanrı lütufkar, merhametli ve kurtaran Tanrı’dır.
[v] İngilizcede Mani. Marcion’un öğretişinden çok fazla etkilenmiştir. Mani (İ.S. 216–276) Suriye ve Pers bölgelerinde yaşadı. Gnostisizimin en son temsilcilerinden biridir. Onun öğretişi (Manichaeism) Manikeizim’dir. İki ayrı tanrıya inanır: Işık Tanrı ve Karanlık Tanrı. Maddenin kötü olduğuna inandığı için insanın fiziksel yapısının mutlak kötülükle dolu olduğunu düşündü. Ona göre insanlar canlarını gnosis (bilgi) aracılığıyla uyandırabilirdi. İsa Mesih dünyaya gelen pek çok kurtarıcıdan biri olarak kabul ettiği gibi O’nun bedende dünyaya geldiğini kabul etmedi.
[vi] İngilizcede Praxeas (İ.S. 225-250). Kilise Babalarından Tertulyan ona karşı bir kitap yazdı. Baba ve Oğul’un aralarında bir fark olmaksızın aynı olduğunu düşündü. Baba’nın bakire Meryem’in rahmine girerek Oğul olduğunu, böylece oğulun acı çekerek ölüp dirildiğini ileri sürdü.
[vii] Sabellius (Romalı; İ.S. 198–220). Tanrı’nın Krallığını ‘Modalistik Monarşizm’ olarak yorumladı. Yani Tanrı’nın üç farklı maske kullandığını düşündü. Çok Tanrıcılık görüşüne katılmayıp Tanrı’nın birliğini vurgulamaya çalıştı. Ona göre “Baba, Oğul ve Kutsal Ruh” ifadeleri sadece Kutsal Kitap’ta kelime olarak vardır; ancak hepsi tek kişidirBir Tanrı’nın kendisini tarih içinde üç farklı maske ile açıkladığını düşündü. Bunların hepsi de ona göre Baba idi. Yani Baba geçici bir zaman için Oğul şeklini ve daha sonra ise Kutsal Ruh şeklini kullanmış oldu.
[viii] Samosatalı Pavlus (Antakya Episkoposu 260-272). İsa Mesih’in diğer insanlardan çok farklı olmadığını ileri sürdü. İsa Mesih’in kişisel gayret ile Tanrı’ya diğer insanlardan daha fazla yakın olduğunu savundu. Yani İsa’yı, Tanrı ile ahlaki düzeyde iyi bir ilişki kurmuş kişi olarak düşündü. Böylece bu ilişkinin sonucunda İsa’nın insanlığının bittiğini ve O’nun bu şekilde Tanrı olduğunu düşündü. Antakya Konseyinde (İ.S.268) afaroz edildi.
[ix] Ariyus (İ.S. 250– 336). İskenderiye’li dir (Mısır). ‘Polytheizim’ (çok tanrıcılık) inancından kaçmak istedi. Ona göre bu Tek Tanrı yalnız Tanrı Baba’dır; Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh Tanrı yoktur. İsa’nın özel bir kişi olarak Baba Tanrı tarafından yaratılışın başlangıcında yaratıldığını düşündü. İsa’nın fiziksel dünya ile Tanrı arasında aracılık yaptığını düşündü. Çünkü Tanrı çok yüce olduğundan dünyaya dokumazdı. İsa’yı kurtuluş yolu için itaat ile insanlara örnek olmuş biri olarak değerlendirdi.